Японийә журнили мақалиси: “саһибҗамал хитай җасусиниң һәрбий университетидики һәрикәтлири”

Ихтиярий мухбиримиз һаҗи қутлуқ қадири
2014.09.02
sahipjamal-xitay-jasusi.JPG Бу сүрәт, “сап10” журнилиниң 9-санида “саһибҗамал хитай җасусиниң һәрбий университетидики һәрикәтлири” намлиқ тәкшүрүш доклатидин сүрәткә елинған.
RFA/Qutluq

Японийәдә чиқидиған “сап10” журнилиниң 9-санида “саһибҗамал хитай җасусиниң һәрбий университетидики һәрикәтлири” намлиқ тәкшүрүш доклати елан қилинған. Мәзкур доклатта японийә қоғдиниш армийисиниң университетидики әсли хитайда туғулған, кейин ата-аниси билән японийәгә келип йәрлишип қалған, японийә вәтәндашлиқидики бир хитай қизиниң җасуслуқ һәрикәтлири баян қилинған.

Тәкшүрүш доклатида хитайниң көләңгиси японийә һәрбий университетида вә шундақла армийә ичидә мәвҗут болғанлиқи сәвәбидин көплигән мәхпийәтлики юқири дәп қаралған ички материялларниң хитай җасуслири тәрипидин оғрилинип кетиливатқанлиқи баян қилинған.

Доклатта бу йил 5-айниң 12-күни японийә юқири палатасида чақирилған бир қетимлиқ мәҗлистә, палата әзаси вада дөләт мудапиә министириға соал қоюп: “аңлишимчә, японийә һәрбий университетида бир қиз оқуғучи мәктәп сиртидики туралғуда туридикән. Қизниң һуҗрисида көплигән кишиләр күтүлидикән шундақла бу қиз даим хитайға берип-келип туридикән. Қиз әслидә хитайниң җилин өлкисидә туғулған, 17 йил илгири аилә бойичә японийә пуқралиқиға өткән. Атисиниң осакада ширкити бар болуп, ширкәт хитайдин кийим-кечәк киргүзидикән. Қизниң ата-анисиму даим хитайға баридикән. Қизниң акиси японийә һәрбий университетини пүттүрүп һазир армийидә вәзипә өтәйдикән. Дөләт мудапиә министирлиқиниң бу ишлардин хәвири барму-йоқ?”дегән.

Юқири палата әзаси ваданиң сөзигә җаваб бәргән дөләт мудапиә министири:“һәрбий университетниң оқуғучилири хитайға бармақчи болса алди билән илтимас суниду. Илтимаси тәстиқланғандин кейин андин баралайду” дегән болсиму, әмма саһибҗамал хитай җасуси оқуғучи қизниң юқириқи һәрикәтлиридин дөләт мудапиә министирлиқиниң хәвәрсизликини билдүргән.

Саһибҗамал хитай җасуси оқуғучи қизниң һәрикәтлиридин сақчи даирилириниң хәвири бар болуп, сақчилар бу мәсилисини тәкшүргәндә һәрбий университети бу һәқтики көплигән мәсилиләрни йошурған.

Тәкшүргүчиләр японийә һәрбий университетиниң ишхана хадими билән сөһбәтләшкәндә, у, бу һәқтә тохтилип: “оқуғучилар чәтәлгә барса аввал рәсмийәт өтәйду, дегән гәп пәқәтла еғизда дейиливатқан сөз, әмәлийәттә болса бундақ тәкшүрүш йоқ” дәп җаваб бәргән.

Доклатта дейилишичә, саһибҗамал хитай җасусиниң мәсилиси ялғуз чәтәлгә чиққанлиқи мәсилисила әмәс, у қизниң мәктәп сиртидики өйидә японийә һәрбий университетиниң оқутқучи-оқуғучилири даим көңүл ечип турған болуп, өйниң ичидә немиләрниң йүз бәргәнликини һечким билмәйдикән.

Мәзкур доклатта ейтилишичә, бу саһибҗамал хитай җасусиниң һазирғичә қанчилик мәхпийәтликләрни хитайға бәргәнлики намәлум икән.

Японийә тәрәпниң тәһлиличә, хитай дөлитиниң японийәгә қаратқан һәрбий җасуслуқ һәрикитидики асаслиқ нишани һәрбий университет болуп, мәктәп түзүминиң таза чиң болмаслиқидин ибарәт бу бошлуқтин пайдиланған хитай җасуслири бу мәктәптин һәрбий мәхпийәтликләрни оғрилашни бир қәдәр қулай дәп қарайдикән.

Доклатта: “японийә дөләт мудапиә министирлиқида мәсилә көп. 2007-Йили уруш парахотлириға аит бәзи мәхпий учурлар хитайлар тәрипидин оғриланған. Сәвәби бәзи мәхпий дәп қаралған материялларни мәсул хадимлар өйигә елип кәткән. Әгәр хитай тәрәп уруш парахотлириниң мәхпийәтликини биливалса, пәқәтла бир данә узун мусапилик су асти башқурулидиған бомба биләнла уруш парахотини нишанға елип чоктурүветиду” дейилгән.

Мәхпийәтликләрниң оғрилинип кетиш сәвәби һәққидә доклатта бәзи бир мисаллар берилгән болуп, униңда японийә деңиз армийисидә вәзипә өтәватқан аяли хитай тәвәликидики бир хадим мәхпий материялларни өйигә елип кәткән вә кейин шаңхәйгә саяһәткә барған. Сақчилар униң өйини тәкшүргәндә барлиқ һәрбий мәхпий материялларниң униң аиливи компютериға қачиланғанлиқини сәзгән. Әсли униң аяли 2005-йили хитайдин японийәгә келип униң билән йокохамадики бир кәчлик бәзмиханида тонушуп, кейин иккиси той қилған. Сақчи тәрәп униң аялини йолдиши арқилиқ һәрбий ахбарат оғрилап хитайға йоллап турған дәп пәрәз қилған.

Доклатта көрситилишичә, японийә армийәсидики бу хил әһвалларниң көплүкидин америка һәрбий тәрәп японийәгә бәк ишинип кәтмәйдиған болған.

Тәкшүрүш доклатида дейилишичә, японийә армийиси ичидә чәтәлликләр билән никаһлиниш нисбити юқири өрлигән болуп, буниң ичидә хитай билән той қилғанлар көп икән. Һәтта японийә п к-3 уруш парахотиниң вәзипидики бир хадиминиңму аяли хитай икән.

Доклатта:“японийә һәрбий университетиға қобул қилинған оқуғучиларниң кимлик салаһийити тәкшүрүлгәндә пәқәтла уларниң аилисидин компартийигә әза болған- болмиғанлиқила тәкшүрүлиду. Америкида болса ф б и тәрипидин қаттиқ тәкшүрүш елип берилиду” дейилгән.

Хитай җасуслириниң японийәдин ахбарат оғрилаш мәсилиси һәққидә тохталған, зияритимизни қобул қилған мустәқил тәтқиқатчи йүки ханим бу мәсилә һәққидә тохтилип мундақ деди:

-Илгири японийәдә чәтәл җасуслириға зәрбә бериш қануни рәсмий бәлгиләнмигәнликтин, көплигән дөләтләр буниңдин пайдилинип японийә ичидә җасуслуқ һәрикәтлиридә болған иди. японийәдә йеқинда “дөләт мәхпийәтликини қоғдаш қануни” ни рәсмий тәстиқлап уни иҗра қилишни йолға қойиду. Бу қанун иҗра қилинғандила андин хитай җасуслирини вә хитайға ахбарат бәргәнләрни җазалиғили болиду, дәп қараймән.

Юқириқи аваз улинишидин тәпсилатини аңлаң.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.