Xitay hökümiti gollandiyedin yuqiri téxnika cheklimisi qoymasliqni soridi

Washin'gtondin muxbirimiz irade teyyarlidi
2024.03.28

Xitay soda ministiri gollandiyening muweqqet tashqi soda ministiri jéffréy wan liwén (Geoffrey van Leeuwen) bilen körüshkende alahide qilip, yérim ötküzgüch yasashta qollinilidighan özek téxnikisini xitaygha dawamliq sétip bérishni telep qilghan.

“Jenubiy xitay etigenlik pochta” gézitining 28-marttiki xewirige qarighanda, xitay soda ministiri wang wéntaw 27-mart küni jéffréy wan liwénni béyjingda kütüwalghanda bu mesilini mexsus otturigha qoyghan. U yérim ötküzgüch yasashta hel qilghuch téxnikigha ige bolghan gollandiyeni xitaydin ajrilip chiqmasliqqa dewet qilghan hemde bundaq qilishning xitaydiki yérim ötküzgüch sahesining tereqqiyatigha éghir ziyanlarni élip kélidighanliqini tekitligen.

Gollandiye yérim ötküzgüch yasashta intayin muhim bolghan we DUV dep atilidighan litografik zapchaslarni yasaydighan eng chong ishlepchiqarghuchi dölet bolup, gollandiyediki ASML guruhi gollandiyening bu sahediki awan'gart shirkiti bolup hésablinidiken.

Amérika hökümiti bolsa xitayning yérim ötküzgüch téxnikisigha ige bolushini amérika we uning ittipaqdash döletlirining bixeterlikige tehdit, dep qarighachqa, gollandiyedin litografik zapchaslarni xitaygha satmasliqni telep qilghan idi.

Xewerde déyilishiche, ASML guruhi yéqinqi besh yildin béri bu sahediki eng ilghar derijidin tashqiri zapchaslirini xitaygha sétishqa cheklime qoyup kelgen bolup, shirketning xitaygha éksport kontrolluqini kücheytishi bilen uning bultur xitaydiki sétish miqdari % 15 töwenligen. Xitay bolsa eqliy téléfon, kompyutér we mashina qatarliq muhim zamaniwi üskünilerde kem bolsa bolmaydighan bu téxnikini özi yasiyalmaydiken.

Tasmaniye uniwérsitéti asiya tetqiqat piroféssori jéymis chin (James Chin) “Jenubiy xitay etigenlik pochta” gézitige bu heqte söz qilip “Xitay soda ministiri gollandiyege ochuqla qilip <amérikigha egeshmenglar, biz qimmetlik soda hemrahinglar bolalaymiz> dégen. Bu hal xitayning özek mesiliside nahayiti qattiq endishige chüshkenlikini körsitip béridu. Xitay bolsa bu téxnikigha érishish üchün barliq amallarni ishqa salmaqta” dep körsetken.

 

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.