Shi jinping xitay iqtisadining kelgüsi müshkülatqa tolidighanliqini tekitligen
2024.10.01
Dunyadiki ikkinchi zor iqtisadiy gewde, dep qariliwatqan xitayning yéqinqi yillardiki iqtisadiy chékinishi nöwette barghanséri ashkarilanmaqta.
“Soda dunyasi” gézitining 1-öktebirdiki mulahize maqaliside körsitilishiche, xitay xelq jumhuriyiti qurulghanliqining 75 yilliqini xatirilesh yighinida shi jinping alahide söz qilghan. U sözide “Aldimizdiki yol musheqqetlik we boran-chapqunluq bolushi mumkin. Bu yol beziler oylighandek unche rawanmu bolmasliqi mumkin” dégen. Emma xitay hökümitining iqtisadiy yüksilishni qozghitish meqsitide 284 milyard amérika dolliri qimmitide dölet zayomi tarqatqanliqi, öy-mülük qerzi qisqa muddetlik qerzining ösüm nisbitini töwenletkenliki qatarliq tedbirliri heqqide söz qilmighan.
Obzorda éytilishiche, shi jinping nöwette xitay iqtisadining zor xirislargha duch kéliwatqanliqini ten alsimu, yenila bu xil xirislargha taqabil turushtiki tüpki siyaset islahatigha qarshi iken. Shu sewebtinmu shi jinpingning bu qétimqi sözliride tilgha élin'ghan “Biz jezmen xeterlik we yamghurluq künlerge teyyarlinip qoyushimiz lazim” dégen ehwal yéqin kelgüside xitay iqtisadining eslige kélelishide chong ümid yoqluqining béshariti, dep qaralghan. Bolupmu tajsiman wirusi mezgilide pütkül xitay üch yildin köprek qamalgha giriptar bolup, soda we iqtisad sahesi qattiq zerbige uchrighan, shuningdek xitay iqtisadining parawuzi, dep qariliwatqan öy-mülük bazirining eng éghir kasatlishishigha seweb bolghan. Netijide xitay puqralirining ayliq kirimimu buning biwasite tesirige uchrighan. Obzorda éytilishiche, nöwette xitaydiki a'ililer jem'iy 18 tirilliyon amérika dolliriliq iqtisadiy ziyan'gha duch kelgen bolup, bu ottura hésab bilen üch janliq her bir a'ile üchün 60 ming amérika dolliridin toghra kélidiken. Bu pul bolsa xitaydiki otturiche bir sheher xizmetchisining töt yilliq ma'ashigha toghra kélidiken.
Gerche xitay hökümiti iqtisadni eslige keltürüsh yolida türlük charilerni, jümlidin iqtisadni qozghitish tedbirlirini we zayom tarqitishni otturigha chiqarghan bolsimu, xitay bilen gherb dunyasi otturisidiki yiriklishishning chongqurlishishigha egiship chet el meblighining zor derijide xitaydin éqip kétishimu hazir shiddet bilen köpiyishke yüzlen'gen.