Abduweli ayup 2024-yilliq “Til hoquqini qoghdighuchilar mukapati” gha érishti

“Xelq'araliq til hoquqi birleshmisi” (Global Coalition for Language Rights) 22-may küni 2024-yilliq “Til hoquqini qoghdighuchilar mukapati” (2024 Language Rights Defenders Award)gha érishküchini élan qilghan. Mezkur organ til we kishilik hoquq birleshtürülgen teshkilatlar birleshmisi bolup, bu yilliq mukapatini Uyghur tilini qoghdash we rawajlandurush üchün tinim tapmay izdiniwatqan tilchi, yazghuchi we siyasiy pa'aliyetchi abduweli ayup ependige bergen.

“Xelq'araliq til hoquqi birleshmisi” ning mezkur mukapat heqqide bergen bayanatida mundaq déyilgen: “Xelq'araliq til hoquqi birleshmisi abduweli ayupning ‛til hoquqini qoghdighuchilar mukapati‚ning sahibi bolghanliqini memnuniyet bilen jakarlaydu. Abduweli ayup Uyghur pa'aliyetchi, yazghuchi we tilshunas. U hem xitayda hem muhajirette Uyghur tilini qoghdash we rawajlandurush üchün küresh qilghan. U bir tereptin muhajirettiki Uyghur jama'iti bilen hemkarliship izchil ana til ma'aripini tereqqiy qildurushqa hesse qoshqan؛ yene bir tereptin, xelq'ara munberlerde Uyghur mesilisini anglatqan.

Abduweli ayup ana til toghrisida nurghun maqalilerni yazghan, ana til dersliklirini tüzgen. Uyghur tili ögitish programmilirini teshkilligen we yétekchilik qilghan. Hökümet organlirida til hoquqini teshebbus qilghan we her xil ijtima'iy taratqular arqiliq harmay-talmay ana tilni qoghdash teshwiqat pa'aliyetlirini élip barghan. U yene teshwiqat, höjjetleshtürüsh we insanperwerlik yardem teshkilati bolghan Uyghuryar ‛Uyghur Help‚ ni qurghan.

Abduwéli ayup bu jeryanda türlük qiyinchiliqlargha duch kelgen bolsimu, bu xizmettin waz kechmigen. U. Uyghur ana til ma'aripini küchlendürüshke térishqanliqi üchün, 2013-yildin 2014-yilghiche xitayda naheq halda türmige tashlan'ghan. Türmidin qutulup chiqqandin kéyin, ana yurtidin ayrilishni tallighan we hazir norwégiyede yashimaqta. Xelq'araliq til hoquqi birleshmisi bu munewwer til hoquqini qoghdighuchining xizmetlirige hörmet bildüridu. Biz uning ana tilini qoghdash üchün élip barghan küreshlirining téximu köp kishilerni til hoquqi kürishige qatnishishqa ilhamlandurushini ümid qilimiz, hemde kishilerni birlikte tiriship, dunyaning her qaysi jaylirida til hoquqi üchün küresh qilidighan küchlük heriket berpa qilishqa chaqirimiz.”

Abduweli ayup ependi bu heqte radiyomizning ziyaritini qobul qilip mundaq dédi: “Bu mukapat manga xuddi bu milletning bextsizlikige dunyaning bergen tesellisidek tuyuldi.”

Söhbitimizning tepsilatini yuqiriqi awaz ulinishidin anglighaysiler.