“2024-Yilliq afina démokratiye munbiri” xelq'araliq yighinda xitayning irqiy qirghinchiliqi tepsiliy bayan qilindi

Enqeredin ixtiyariy muxbirimiz erkin tarim teyyarlidi
2024.10.04
demokratiye-munber-afina-01 Girétsiye paytexti afinada chaqirilghan “2024-Yilliq afina démokratiye munbiri” namliq xelq'araliq yighin körünüshi. 2024-Yili 1-öktebir, afina
RFA/Erin Tarim

Amérikadiki Uyghur herikiti teshkilatining re'isi roshen abbas 1-öktebirdin 3-öktebirgiche girétsiye paytexti afinada chaqirilghan “2024-Yilliq afina démokratiye munbiri” namliq xelq'araliq yighin'gha qatniship, xitayning Uyghur we bashqa milletlerge qaratqan irqiy qirghinchiliqini tepsiliy anglatqan.

Mezkur yighin'gha her qaysi döletlerdin kelgen parlamént ezaliri, diplomatlar, mutexessisler, aliy mektep oqutquchiliri, “Nyu-york waqti géziti” gha oxshash dangliq gézit-zhurnallarning muxbirliri, kishilik hoquq pa'aliyetchiliri we köpligen aliy mekteplerning oqutquchi-oqughuchiliri qatnashqan.

Soldin onggha yawropa parlaménti iqtisadiy we ijtima'iy ishlar komitéti mes'uli oliwér ropki (Oliver Roepke), Uyghur herikiti teshkilatining re'isi roshen abbas. 2024-Yili 1-öktebir, afina
Soldin onggha yawropa parlaménti iqtisadiy we ijtima'iy ishlar komitéti mes'uli oliwér ropki (Oliver Roepke), Uyghur herikiti teshkilatining re'isi roshen abbas. 2024-Yili 1-öktebir, afina

Roshen abbas xanimning bildürüshiche, yighinda bügünki dunyada künséri éghir tehditke duch kéliwatqan kishilik hoquq, démokratiye, erkinlik mesililiri؛ rusiye, iran, xitaygha oxshash mustebit döletlerning dunya tertipini özgertishke urunushtek qilmishliri, rusiye-ukra'ina urushi, ottura sherqtiki toqunushlar, Uyghurlargha yürgüzülüwatqan irqiy qirghinchiliq qatarliqlar muhakime témisi bolghan. Roshen abbas xanim mezkur yighin'gha ishtirak qilghan yawropa parlaménti iqtisadiy we ijtima'iy ishlar komitéti mes'uli oliwér ropki (Oliver Roepke) istoniyening afinada turushluq elchisi jonatan wsiwow (Jonatan Vseviov) ependi we gérmaniyening bash elchisi andriyas kindil (Andreas Kindl) ependiler bilen ayrim-ayrim körüshüp, Uyghurlarning éghir weziyitini anglatqan. Ular Uyghurlar mesilisini yaxshi bilidighanliqini we her da'im hésdashliq qilidighanliqini ipadileshken.

Gérmaniyening girétsiyede turushluq bash elchisi andriyas kindil (Andreas Kindl), Uyghur herikiti teshkilatining re'isi roshen abbas. 2024-Yili 1-öktebir, afina
Gérmaniyening girétsiyede turushluq bash elchisi andriyas kindil (Andreas Kindl), Uyghur herikiti teshkilatining re'isi roshen abbas. 2024-Yili 1-öktebir, afina
RFA/Erkin Tarim

Afinada turup ziyaritimizni qobul qilghan roshen abbas xanim bu yighinning ehmiyiti toghrisida toxtilip mundaq dédi: “Men bu yighinda shunche köp insanlargha Uyghurlar uchrawatqan irqiy qirghinchiliqni yene bir qétim tonuttum. Yighin jeryanida birqanche döletlerning diplomatliri bilen körüshüp: ‛men Uyghur, méning hedem gülshen abbas xitay hökümitining chégra halqighan zulumlirining qurbani boldi؛ milyonlighan bigunah Uyghur 6 yildin buyan xitay türmiside yétiwatidu‚ dédim. Ular manga: ‛biz rusiye, iran, xitayning dunyada shekillendürüwatqan tehditlirini sözligen waqtimizda, Uyghurlarni köz aldimizgha keltürüp turup sözliduq. Biz Uyghurlarni yaxshi bilimiz‚ déyishti”.

Yighin jeryanida roshen abbas xanim dunyaning her qaysi jaylardin kelgen parlamént ezaliri we diplomatlar bilen körüshkende, buningdin kéyin xitaygha birlikte qarshi turush üchün qandaq pa'aliyetlerni élip bérish kéreklikini muzakire qilghan. Roshen abbas xanim bu heqte mundaq dédi: “Bu yighin jeryanida qolgha keltürgen yene bir utuqimiz, biz bir qisim döletlerdin kelgen parlamént ezaliri we diplomatlar bilen körüshüp, aldimizdiki aylarda Uyghur irqiy qirghinchiliqigha munasiwetlik bir qanche pa'aliyetni birliship ötküzüsh heqqide pikir birliki hasil qilduq”.

Burun afinada yighin'gha ishtirak qilghan dunya Uyghur qurultiyi bayanatchisi zumret'ay erkin, yawropa birlikige eza bolghan girétsiye dölitining xitay bilen bolghan munasiwitining nahayiti yéqin ikenlikini, lékin kishilik hoquq we démokratiyege ehmiyet béridighanliqini, shunga bu dölette xitayning irqiy qirghinchiliqini anglitishning ehmiyetlik bolidighanliqini ilgiri sürdi.

“2024-Yilliq afina démokratiye munbiri” yighini jeryanida, Uyghur herikiti teshkilatining re'isi roshen abbas xanim yene muhim axbarat wasitilirining ziyaritini qobul qilip Uyghurlar bashtin kechürüwatqan irqiy qirghinchiliqni anglatqan. U mundaq dédi: “Biz bir qisim axbarat wasitilirining ziyaritini qobul qilip, xitayning irqiy qirghinchiliqi we insaniyetke qarshi jinayetlirining tepsilatini sözlep berduq. Aldimizdiki birnechche hepte ichide bu heqte maqaliler élan qilinmaqchi”.

“Afina démokratiye munbiri” 2013-yilidin tartip échilishqa bashlighan bolup, bu yil Uyghurlarning tunji qatnishishi iken. Roshen abbas xanim bu qétimqi yighinda dunyaning herqaysi jayliridin kelgen nurghunlighan teshkilatlar we jem'iyetler bilen alaqe ornatqan.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.