Dolqun eysa we örkesh dölet “Dunya erkinlik qurultiyi” ning rehberlik qatlimidin orun aldi

Tunji nöwetlik “Dunya erkinlik qurultiyi” 11-ayning 6-küni litwa paytexti wilnyusta bashlan'ghan. Erkinlik, démokratiye, kishilik hoquq üchün küresh qilish, mustebit tüzülmilerge qarshi turush, erkinlik jengchilirini himaye qilishni tüp ghaye qilghan bu qurultaygha 56 dölettin kelgen 200 din artuq öktichi, siyasiy pa'aliyetchi we xelq'arada tonulghan meshhur zatlar qatnashqan. Uyghurlardin d u q re'isi dolqun eysa, amérika xelq'ara diniy erkinlik komitétining sabiq re'isi nuriy türkel, Uyghur kishilik hoquq qurulushining diréktori ömer qanat, teywen parlaménti kishilik hoquq komitétining bash katipi örkesh dölet, d u q pirogramma yétekchisi zumret'ay erkin we aséna izgil qatarliqlarmu teklip bilen bu yighin'gha ishtirak qilghan.

RFA/Ekrem

 Litwa paytexti wilnyustin ziyaritimizni qobul qilghan dolqun eysa ependining bildürüshiche, “Dunya erkinlik qurultiyi” 2022-yili 11-ayda wilnyusta qurulghan bolup, bir yilliq teyyarliqtin kéyin tunji nöwetlik qurultiyini bu yil 6-noyabir bashlighan. 4 Kün dawam qilidighan bu qurultaygha qatnashquchilar arisida sürgündiki dölet rehberliri we erkinlik jengchilirimu bar iken. U sözide, Uyghur wekillirining bu qurultaygha qatniship Uyghur élidiki Uyghur irqiy qirghinchiliqini dunya rehberlirige we erkinlik jengchilirige anglitish pursitige érishkenlikining ehmiyetlik bir ish bolghanliqini tilgha aldi. U sözide yene bu qurultaygha daxil bolghan meshhur zatlar arqiliq Uyghurlarning awazini dunyagha téximu köprek anglitish imkaniyitining barliqqa kelgenlikini eskertti.

RFA/Ekrem

 Uyghur kishilik hoquq qurulushining diréktori ömer qanat ependining bayan qilishiche, “Dunya erkinlik qurultiyi” 7-noyabir küni ötküzgen idare hey'iti saylimida, 5 qit'edin kelgen 200 din artuq wekil ichidin 31 kishini saylap, mezkur teshkilatning rehberlik kéngishini berpa qilip chiqqan. D u q re'isi dolqun eysa we teywen parlaménti kishilik hoquq komitétining bash katipi örkesh döletmu bu teshkilatning rehberlik qatlimidin orun alghan.

 D u q pirogramma yétekchisi zumret'ay erkin bu yighin heqqide toxtalghanda, mezkur qurultaygha xelq'arada nami chiqqan bir bölük meshhur shexslerningmu qatnashqanliqini tilgha aldi. Bularning ichide “Dunya erkinlik qurultiyi” ning qurghuchiliridin biri bolghan iranliq meshhur kishilik hoquq pa'aliyetchisi alinéjad masih, rusiye öktichisi we sabiq dunya shahmat chémpiyoni kasparof, wénésu'éla ning öktichiler rehbiri lé'opoldo lopiz qatarliqlarmu bar iken.

 Melum bolghinidek, litwa parlaménti 2021-yili 5-ayning 20-küni Uyghur irqiy qirghinchiliqini étirap qilghanidi. Litwa hökümiti shu yili yene teywenning wilnyusta “Teywen” dégen nam bilen wakaletxana qurushigha yol qoyghanliqi üchün xitay bilen bolghan iqtisadiy we diplomatik munasiwetliri éghir kirizisqa patqan. Zumret'ayning qarishiche, xelq'aradiki chong bir teshkilat bolghan “Dunya erkinlik qurultiyi” ning bu qétim wilnyusta chaqirilishi we mustebit hakimiyetlerge qarshi turushni asasiy meqset qilghan bu teshkilatning rehberlik qatlimidin Uyghur siyasiy zatliriningmu orun élishi xitayni xélila bi'aram qilishi mumkin iken.