Xitay dunyaning diqqitini tartqan 8-qurultayni tosup qélish meqsitige yételmidi

Dunya Uyghur qurultiyining 8-nöwetlik wekiller qurultiyi bosniye-gértségowénaning paytexti sarayéwoda bashlandi. 2024-Yili 24-öktebir, sarayéwo

D u q ning 8-nöwetlik wekiller qurultiyi bügün bosniye-gértségowénaning paytexti sarayéwoda bashlandi. Emma qurultay harpisida xitayning bu qurultayni tosup qélish üchün peyda qilghan parakendichilikliri az bolmighanidi.

Dunya Uyghur qurultiyining bildürüshiche, xitayning d u q ning sabiq re'isi dolqun eysani sarayéwodin tutup kétish, mashina hadisisige uchritish tehditliri, yighinni buzush, yalghan élxetler arqiliq wekillerni qaymuqturush we wekillerge tehdit sélish qatarliq qilmishliri dunya jama'itining 8-qurultaygha bolghan diqqitini téximu özige tartqanidi.

RFA/Ekrem

 “Gérmaniye dolqunliri” radiyosi 23-öktebir élan qilghan “D u q sarayéwodiki yighinini bashlash harpisida misli körülmigen tehditke duch keldi” namliq zor hejimlik xewerde bayan qilishiche, xitay elchixanisi bosniye hökümitini Uyghurlarning bu qurultiyini emeldin qaldurushqa chaqirghan. Xitay xadimliri yene Uyghurlar orunlashqan méhmanxana bilen alaqiliship, Uyghurlar aldin zakaz qilghan yataqlarni bikar qilish üchün méhmanxana xadimlirigha para bergen.

Xewerde tilgha élinishiche, 10-ayning 9-küni xitayning bosniyediki elchixanisining waqitliq wekili myaw daké bosniye-gértségowinaning xewpsizlik ministiri nénad neshik bilen bu yighin heqqide körüshüp, ikki terep otturisidiki söhbetning mezmunini we süretlerni özlirining tor betliride élan qilghan. Uningda: “Nénad neshik xitay hökümitining teywen, shinjang we kishilik hoquq jehettiki meydanini qet'iy qollaydighanliqini, xitay bilen hemkarliship ikki dölet otturisidiki almashturush we hemkarliqni yenimu bir baldaq yuqiri kötürüshni xalaydighanliqi bildürdi” dégen. Bu arqiliq d u q üchün tehdit shekillendürgen.

RFA/Ekrem

Halbuki, bügün 24-öktebir sarayéwodin ziyaritimizni qobul qilghan d u q bayanatchisi dilshat rishitning bildürüshiche, xitayning 8-qurultayni tosup qélish urunushliri kargha kelmigen. 8-Nöwetlik d u q ning re'is namzati turghunjan alawudén ependimu qurultayning bügün dunyaning her yerliridin kelgen wekillerning ishtirakida xatirjemlik ichide ongushluq bashlan'ghanliqini tilgha aldi. D u q tor téléwiziyesining riyasetchisi iptixar tengriqutning 23-öktebir bayan qilishiche, Uyghur wekilliri xitaylar tehdit salghandek tosalghular yaki ziyankeshliklerge uchrimighan.

Xitayning d u q ning yighinlirigha parakendichilik sélish qilmishliri burunmu yüz bergenidi. D u q teripidin uyushturulghan tunji nöwetlik “Sherqiy türkistanliqlarning istratégiyelik muhakime yighini” 2017-yili 2-ayning 25-künidin 27-künigiche shimaliy siprus (qibris) türk jumhuriyitining girne shehiride chaqirilghan waqtidimu, xitay terep siprus xewpsizlik küchlirini ishqa sélip, Uyghurlargha “Térroristlar” dégen töhmetni artip bu yighinni emeldin qaldurushqa urun'ghan bolsimu, meqsitige yételmigenidi.

RFA/Ekrem

 “D u q sarayéwodiki yighinini bashlash harpisida misli körülmigen tehditke duch keldi” namliq xewerde bayan qilinishiche, xitayning d u q ning namida qurultay wekillirige ewetken yalghan xetliri we tehditliri sewebidin 10 neper kishi sarayéwogha kélishtin waz kechken. Özbékistan wekilliri kolléktip halda yighin'gha kelmigen. Shundaqtimu, 200 ge yéqin wekilning qatnishishi bilen 8-nöwetlik qurultay ongushluq bashlan'ghan.