دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى رەھبەرلىرى مېكسىكا ۋە جەنۇبىي ئافرىقادا زىيارەتتە بولدى
2024.11.15
دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى دۇنيانىڭ ئوخشىمىغان قىتئەلىرىدىكى دۆلەتلەر ھۆكۈمەتلىرى ۋە پارلامېنتلىرى بىلەن ئالاقە قۇرۇش ئارقىلىق، بۇ دۆلەتلەرنىڭ ئۇيغۇرلار ئۇچراۋاتقان ئىرقىي قىرغىنچىلىق ۋە ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايىتى ھەققىدىكى تونۇشىنى ئۆستۈرۈش مەقسەت قىلغان بىر قاتار دىپلوماتىك پائالىيەتلەرنى ئېلىپ بارغان. دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى مۇئاۋىن رەئىسى زۇمرەتئاي ئەركىن 11-ئاينىڭ 4-كۈنىدىن 8-كۈنىگىچە لاتىن ئامېرىكاسى دۆلىتى بولغان مېكسىكادا زىيارەتتە بولۇپ، ئۇ يەردە بىر قىسىم ھۆكۈمەت ئەمەلدارلىرى، پارلامېنت ئەزالىرى ۋە بىر قىسىم ئاممىۋى تەشكىلاتلار بىلەن ئۇچراشقان.
دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى مۇئاۋىن رەئىسى زۇمرەتئاي ئەركىن رادىيومىزغا قىلغان سۆزىدە، مېكسىكانىڭ ب د ت قاتارلىق خەلقئارالىق ئورگانلاردىكى قارارلارنىڭ ئېلىنىشىدا مۇھىم رول ئوينايدىغان بىر دۆلەت ئىكەنلىكىنى نەزەردە تۇتقاندا، بۇ دۆلەتتە ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى تونۇشنى ئۆستۈرۈشنىڭ زۆرۈرلۈكىنى بىلدۈردى.
زۇمرەتئاي مېكسىكادىكى زىيارىتى داۋامىدا يەنە، ئۇ يەردە ئىككى چوڭ پائالىيەتكە قاتناشقان. ئۇ مېكسىكا كىشىلىك ھوقۇق كومىتېتى ئۇيۇشتۇرغان يىغىندا سۆز قىلىپ، ئۇيغۇر خەلقىگە قارشى داۋام قىلىۋاتقان ئىرقىي قىرغىنچىلىق ھەققىدە مەلۇمات بەرگەن ۋە ئۇيغۇرلارنىڭ مېكسىكا ۋە باشقا لاتىن ئامېرىكاسى دۆلەتلىرىگە بولغان تەلەپلىرىنى ئوتتۇرىغا قويغان.
زۇمرەتئاي ئەركىن لاتىن ئامېرىكاسى دۆلەتلىرىدە دېموكراتىيە ۋە كىشىلىك ھوقۇقنى تەشەببۇس قىلىش مەقسىتىدە ئېچىلىدىغان خەلقئارالىق يىغىن «Foro América Libre» يەنى «ئەركىن ئامېرىكا مۇنبىرى» گە قاتناشقان. ئۇ بۇ يەردە ھەرقايسى دۆلەتلەردىن كەلگەن سىياسىيونلار ۋە ئاممىۋى تەشكىلاتلار بىلەن ئۇچراشقان.
11-نويابىر كۈنىدىن باشلاپ، دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ رەئىسى تۇرغۇنجان ئالاۋۇدۇن، مۇئاۋىن رەئىسى زۇمرەتئاي ئەركىن ۋە سابىق رەئىسى دولقۇن ئەيسا قاتارلىقلار بىرلىكتە جەنۇبىي ئافرىقادا زىيارەتلىرىنى باشلىۋەتكەن ۋە ئۇ يەردە ھۆكۈمەت ۋە پارلامېنت ئەزالىرى بىلەن ئۇچراشقان.
دولقۇن ئەيسا ئەپەندىنىڭ بىزگە دېيىشىچە، ئۇلار جەنۇبىي ئافرىقادىكى زىيارىتى ئارقىلىق خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ بۇ دۆلەتلەردە ئۇيغۇر ئىرقىي قىرغىنچىلىقىنى يوشۇرۇش ئۈچۈن قىلىۋاتقان تەتۈر تەشۋىقاتلىرىغا قارشى تۇرۇپ، بۇ دۆلەتلەرنىڭ چۈشەنچىسىنى ئۆستۈرۈشنى ۋە ئۇلارنىڭ قوللىشىنى قولغا كەلتۈرۈشنى مەقسەت قىلغان ئىكەن.
مەلۇم بولۇشىچە، دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى رەھبەرلىرىنىڭ جەنۇبىي ئافرىقادىكى زىيارىتى تېخى ئاياغلاشماي تۇرۇپلا، يەنى 15-نويابىر كۈنى جەنۇبىي ئافرىقا پارلامېنتىدا ئۇيغۇرلار ئۇچراۋاتقان ئىرقىي قىرغىنچىلىق ھەققىدە مۇنازىرە بولغان بولۇپ، پارلامېنت ئەزالىرى بۇ مەسىلىنى پارلامېنتتا ئوتتۇرىغا قويغان. زۇمرەتئاي خانىم بۇنىڭ بۇ قېتىملىق زىيارەتنىڭ بىر نەتىجىسى بولۇپ قالغانلىقىنى بىلدۈردى.
كۆپ كۆرۈلگەن خەۋەرلەر
RFA
- ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرى چېخىيە دۆلەت رەئىسىدىن ئىلھام توختى ۋە د ئۇ ق نى نوبېل مۇكاپاتى نامزاتلىقىغا كۆرسىتىشىنى تەلەپ قىلغان
- خىتاي ساقچى دائىرىلىرى ئۇيغۇر ئېلىدە «قىشلىق ئوپېراتسىيە» ھەرىكىتى باشلاپ، چاغان ھارپىسىدىكى بىخەتەرلىككە كاپالەتلىك قىلماقچى بولغان
- ئىنسانىيەت مۆجىزىسى: تۇرپان ئويمانلىقىدىن تېپىلغان دۇنيا بويىچە ئەڭ قەدىمكى ئېگەر
- خىتاينىڭ «ئۇزۇن قولى» بولۇۋاتقان «بىرلىكسەپ بۆلۈمى» ۋە «ئەڭگۈشتەر» نىڭ سۇيىقەستلىرى
- ئەنگلىيەدىكى ساياھەت شىركەت خادىمىنىڭ ئۇيغۇر ئىرقى قىرغىنچىلىقىنى قوللىشى قاتتىق ئەيىبلەشكە ئۇچرىدى
كۆپ كۆرۈلگەن خەۋەرلەر
تەپسىلىي خەۋەر
- د ئۇ ق ئۇيغۇر دەۋاسىنى 2025-يىلىمۇ خەلقئارا كۈنتەرتىپتە تۇتۇپ تۇرۇشنىڭ كونكرېت تەدبىرلىرىنى مۇزاكىرە قىلدى
- تونۇلغان ژۇرنالىست خالىس ئۆزدەمىر پىرېزىدېنت ئەردوغاننىڭ ئۇيغۇرلار ئۈچۈن ئاۋاز چىقىرىشىنى تەلەپ قىلدى
- ب د ت نىڭ «بېيجىڭ خىتابنامىسى» نىڭ 30-يىلىنى خاتىرىلىشى ئۇيغۇر پائالىيەتچىلەرنىڭ نارازىلىقىنى قوزغىدى
- «Shein» نىڭ جاۋابكارلىقتىن قېچىش تاكتىكىسى ئەنگلىيە پارلامېنتىدا مەغلۇپ بولدى
- ئامېرىكا ئالىي سوتى «تىك-توك» نىڭ نارازىلىق داۋاسىغا قاراپ چىقتى