Edirnede “Sherqiy türkistan körgezmisi we yermenkisi” échildi

Istanbuldin ixtiyariy muxbirimiz arslan teyyarlidi
2024.12.26
edirne-paaliyet-01

Türkiyening edirne shehiride échilghan sherqiy türkistan körgezme we yermenkining körünüshi. 2024-Yili 20-dékabir, edirne, türkiye RFA/Arslan

edirne-paaliyet-02

Türkiyening edirne shehiride échilghan sherqiy türkistan körgezme we yermenkining körünüshi. 2024-Yili 20-dékabir, edirne, türkiye RFA/Arslan

edirne-paaliyet-03

Türkiye yashlar wexpisi edirne shöbisining re'isi muhemmed fatih demir pa'aliyette sözlewatidu. 2024-Yili 20-dékabir, edirne, türkiye RFA/Arslan

edirne-paaliyet-04

Türkiyening edirne shehiride échilghan sherqiy türkistan körgezme we yermenkining körünüshi. 2024-Yili 20-dékabir, edirne, türkiye RFA/Arslan

edirne-paaliyet-05

Türkiyening edirne shehiride échilghan sherqiy türkistan körgezme we yermenkining körünüshi. 2024-Yili 20-dékabir, edirne, türkiye RFA/Arslan

edirne-paaliyet-06

Türkiyening edirne shehiride échilghan sherqiy türkistan körgezme we yermenkining körünüshi. 2024-Yili 20-dékabir, edirne, türkiye RFA/Arslan

edirne-paaliyet-07

Türkiyening edirne shehiride échilghan sherqiy türkistan körgezme we yermenkining körünüshi. 2024-Yili 20-dékabir, edirne, türkiye RFA/Arslan

edirne-paaliyet-08

Türkiyening edirne shehiride échilghan sherqiy türkistan körgezme we yermenkining körünüshi. 2024-Yili 20-dékabir, edirne, türkiye RFA/Arslan

Türkiyening her qaysi jayliridiki uniwérsitét we toluq ottura mekteplerde, shundaqla ammiwi jem'iyetlerde Uyghurlarning ehwalini tonushturidighan yighin, murasim we körgezme pa'aliyetliri dawamliq ötküzülmekte.

12-Ayning 19-20-künliri türkiyening edirne shehiride türkiye yashlar wexpisi edirne shöbisining uyushturushi bilen “Sherqiy türkistan resim körgezmisi we soda sétiq yermenkisi” namliq pa'aliyet ötküzüldi.

Bu pa'aliyet edirne shehiridiki eng chong we qedimiy meschitning aldida échilghan bolup, körgezmide Uyghurlarning medeniyiti, örp-adetliri we tarixi tonushturulghan. Shuning bilen birge yene Uyghurlar nöwette duch kéliwatqan éghir weziyet, yighiliwélish lagérliri we irqiy qirghinchiliq toghrisidiki resimlik chüshendürüshler körgezme qilin'ghan.

Mezkur körgezme qéshida yene yermenkimu échilghan bolup, uningda türkiye yashlar wexpisi edirne shöbisining ezaliri we edirnediki tirakiye uniwérsitétidin teshkillen'gen bir guruppa qiz oqughuchilar teyyarlighan may boyaq resimler, qolda toqughan sherqiy türkistanning ay yultuzluq kök bayriqi, her xil taxtay-lewheler shundaqla yémek-ichmekler sétishqa chiqirilghan.

Türkiye yashlar wexpisi edirne shöbisining re'isi muhemmed fatih démir ependining éytishiche, ular Uyghur diyaridiki zulum we paji'elerge diqqet tartish shundaqla Uyghur yétim balilargha melum miqdarda maddiy yardemde bolush üchün, bu resim körgezmisi we soda-sétiq yermenkisi achqan iken.

U ziyaritimizni qobul qilip mundaq dédi: “Biz türkiye yashlar wexpisi edirne shöbisi bolush süpitimiz bilen ikki kündin buyan edirnede körgezme we soda yermenkisi échiwatimiz. Bizning wexpimizdiki pida'iylirimiz sherqiy türkistandiki zulum we paji'elerge jama'etning diqqitini tartish, shundaqla bu yerdiki soda-sétiqtin kelgen kirimni sherqiy türkistanliq yétim balilargha i'ane qilish üchün, bu pa'aliyetni uyushturdi. Bu yermenkide sétiliwatqan nerse-kéreklerning hemmisini tirakiye uniwérsitétidiki oqughuchi qizlirimiz öz qoli bilen teyyarlidi, biz buni edirne xelqige sétip, pulini sherqiy türkistanliq yétim qérindashlirimizgha yetküzüp bérimiz”.

Biz bu pa'aliyet toghrisida téximu köp melumatqa érishish üchün, türkiye yashlar wexpisi edirne shöbisining mes'ulliridin tirakiye uniwérsitéti igilik bashqurush fakultétining 4-sinip oqughuchisi meryem esen xanim bilen söhbet élip barduq.

Meryem esen xanim, bu pa'aliyetni uyushturushtiki meqsetning sherqiy türkistandiki zulumgha qarshi jama'et pikir peyda qilish we awamning diqqitini tartish ikenlikini eskertip ötti: “Edirnede uyushturulghan sherqiy türkistan körgezmisi we yermenkisi peqet bir körgezme we yermenkidin ibaret bolupla qalmastin, belki sherqiy türkistan mesilisi toghrisida awam xelqining chüshenchisini ashurush üchün élip bérilghan pa'aliyettur”.

Meryem esen xanim yene dédi: “Bu pa'aliyetni uyushturushtiki meqsitimiz, sherqiy türkistanning awazi bolush, u yerde yashawatqan qérindashlirimiz uchrawatqan qiyinchiliqlar, kishilik hoquq depsendichilikliri we irqiy qirghinchiliqni xelq ammisigha anglitish üchün idi. Yeni sherqiy türkistanning yiraq bir jughrapiye emeslikini, tarixi we medeniyet mirasliri bilen bizlerge a'it bir qimmetlik tarixiy yurt ikenlikini xelq ammisigha xatirilitish we ularni özlirining insanperwerlik mes'uliyitini ada qilishqa ündesh üchün idi”.

Meryem esen xanim axirida yene mundaq dédi: “Süriye we pelestindiki insanlardin ijtima'iy taratqular arqiliq uchur igilep turimiz, biraq sherqiy türkistandiki qérindashlirimizdin héchqandaq uchur alalmaymiz, sherqiy türkistan nechche yillardin buyan hem xitayning iskenjisi we bésimi astida üsti ochuq türme halitide turuwatidu, epsuslinarliq yéri shuki, sherqiy türkistan dunya jama'etchilikining yéterlik qollishigha érishelmeywatidu. Biz sherqiy türkistanning awazi bolushqa we ularning ehwalini xelq ammisigha xatirilitishqa tirishiwatimiz. Bu jehette biz bu pa'aliyetni muweppeqiyetlik ötti dep qaraymiz”.

Meryem esen xanim axirida Uyghurlar toghrisida özining yürek sözlirini ipadilep mundaq dédi: “Qimmetlik sherqiy türkistanliq qérindashlirim, uzun yillardin buyan tartiwatqan zulum we xitayning peskeshlik bilen yürgüzüwatqan iskenjiliri silerning qérindishinglar bolghan bizlerning yürikimizni bekmu échishturmaqta. Biz siler chékiwatqan bu zulumlarni jismaniy jehette toxtitalmisaqmu, emma silerning awazinglar bolush, silerni qollash we insaniy heq-hoququnglarni qoghdash üchün wede bérimiz. Edirnedin sherqiy türkistandiki küreshchan qérindashlirimizgha salamlar yollaymiz!”

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.