Firansiye parlaméntida “Uyghur mejburiy emgikige chétishliq mehsulatlarni cheklesh qarar layihesi” maqulluqtin ötti

 Firansiye yuqiri parlaméntida yéshillar partiyesining gholluq ezaliridin parlamént ezasi mélani wogél (Mélanie Vogel) we guylawmé gontard (Guillaume Gontard) teripidin bu yil 16-yanwar parlaméntqa sunulghan “Uyghur mejburiy emgikige chétishliq mehsulatlarni cheklesh qarar layihesi” , 1-iyun küni muzakirige qoyulghan we bélet tashlan'ghan. Mezkur qarar layihesi bilet tashlashqa qatnashqan 144 awazning toluq qollishi bilen Maqulluqtin ötken.

Twitter/@Melanie_Vogel_

Mezkur qarar layiheside, firansiye we yawropa bazirigha import qilin'ghan Uyghur mejburiy emgiki arqiliq ishlepchiqirilghan mehsulatlargha qarita émbargo yürgüzülüshi kérekliki, firansiye we yawropada Uyghur mejburiy emgiki arqiliq ishlepchiqirilghan kiyim-kéchek, mashina we bashqa mehsulatlarning istémal qilinmasliqigha kapaletlik qilinishi kérekliki otturigha qoyulghan.

Parlamént ezasi mélani wogél qarar layihesi maqulluqtin ötkendin kéyin özining twittér hésabida tarqatqan yazmisida mundaq dep yazghan: “Biz Uyghurlargha yürgüzülüwatqan irqiy qirghinchiliqning dawam qiliwatqanliqini tonup yettuq. Bu qarar layihesi choqum heriketke aylinishi kérek.”

Mélani wogél mezkur qarar layihesi maqulluqtin ötken neq meydandin radiyomizning ziyaritini qobul qilip mundaq dédi: “Méningche, bügün firansiye parlaméntida royapqa chiqqan ish ( “Uyghur mejburiy emgikige chétishliq bolghan mallarni cheklesh qarar layihesi” ning maqullinishi) xelq'araliq sewiyede kishilik hoquqni qoghdash yolida bésilghan nahayiti muhim qedem. Biz uzundin béri saqlawatqan mejburiy emgek arqiliq ishlepchiqirilghan mehsulatlarni yawropa da'iriside cheklesh méxanizmini maqulliduq. Firansiye hökümitini yawropa ittipaqining mejburiy emgekke chétishliq mehsulatlarning yawropa bazirigha kérishini chekleshte ünümlük heriketke ötüshi üchün, heriket qilishqa chaqiriq qilduq. Qarar layiheside firansiye hökümitining yawropa komissiyoni otturigha qoyghan endize boyiche emes, amérika yolgha qoyuwatqan endize boyiche ish körüsh telep qilindi. Yawropa bazirigha kirgüzmekchi bolghan mehsulatlarning kishilik hoquqni depsende qilghanliqini ispatlash mes'uliyitini kishilik hoquq pa'aliyetchilirige emes, belki ashu mehsulatlarni kirgüzmekchi bolghan shirketlerge yüklesh kérek.”

U yene mundaq dédi: “Shuni déyeleymenki, eger qarar layihesini oqusingiz, mezmuni heqiqeten küchlük. Firansiye hökümiti we yawropa parlaménti teripidin nahayiti küchlük we éniq uchur bérildi. Bizning uchurimiz shuki, bizmu Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanunigha oxshash méxanizmini yolgha qoyushimiz kérek.”

Amérikada 2021-yili 24-iyun küni “Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanuni” maqulluqtin ötken bolup, ötken yili iyundin bashlap ijra qilinishqa bashlighan. Mezkur qanun'gha asasen amérikada Uyghur rayonidin import qilin'ghan herqandaq mehsulat qachan u shirket özining mallirining mejburiy emgektin yasalmighanliqini ispatlap körsetmigüche, amérikaning mejburiy emgekke qarshi turush qanunlirigha xilap bolup hésablinidiken.

Amérika tamozhna we chégra qoghdash idarisi (CBP) 3-ayning 14-küni élan qilghan “Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanuni” ni ijra qilish ehwali heqqidiki melumatqa asaslan'ghanda, Uyghur rayonidin amérikagha kelgen mejburiy emgekke chétishliq mehsulatlarning yük sani 3237 kontéynér, qayturulghini 424 kontéynér iken. Bu mallarning ichide éléktr saymanliri eng köp bolup, uningdin qalsa paxta-toqumchiliq mehsulatliri, yéza igilik mehsulatliri, dorigerlik matériyalliri, mashina zapchasliri qatarliqlar iken.

Yawropa Uyghur institutining mes'uli, mezkur qarar layihesini firansiye parlaméntigha sunushta halqiliq rol oynighan Uyghur siyasiy pa'aliyetchi doktor dilnur reyhan mezkur qara layihesi we uning firansiye we yawropadiki tesiri heqqide chüshenche berdi.

Axirida mélani wogél özining dunyadiki bashqa parlaméntlardin kütidighan ümidi heqqide mundaq dédi: “Men bashqa dölet parlaméntliriningmu bizning bu liniyemizge egishishini, yawropa ittipaqi da'irisidiki soda siyasitimizni qarar qilidighan hökümetlirige bizning qimmet qarashlirimizda ching turushi kéreklikini tekitlishini ümid qilimen. Siz bir tereptin dawam qiliwatqan bir irqiy qirghinchiliqning barliqini étirap qilip, yene bir tereptin bu jinayetlerning netijiside ishlepchiqirilghan mehsulatlarni import qilishni hergizmu qobul qilalmaysiz! ”

Firansiye parlaménti 2022-yili 1-ayda xitayning Uyghurlargha yürgüzgen wehshiyliklirini “Irqiy qirghinchiliq” dep jakarlighan idi.