Istanbulda “Uyghur mehellisi” qurulushining pütüp chiqishi munasiwiti bilen échilish murasimi ötküzüldi

Kanada yardem jem'iyiti IKNA bilen istanbuldiki Uyghur ilim we meripet wexpisining hemkarliqida pilanlan'ghan 96 turalghusi bolghan 6 binaning bir qismining pütüp Uyghurlarning köchüp kirishi munasiwiti bilen 28-noyabir peyshenbe küni échilish murasimi ötküzüldi we lénta késildi. Échilish murasimi jeryanida Uyghur a'ililerge öylerning achquchliri tapshurup bérildi.

Échilish murasimigha kanada yardem jem'iyiti IKNA re'isi ijaz tahir, istanbuldiki dunya Uyghur qurultiyi wexpisining re'isi abduréshit abdulhemid, Uyghur akadémiyesi wexpisining re'isi abdulhemid qaraxan, sherqiy türkistan ölimalar birlikining re'isi doktor alimjan bughda qatarliq 10 din artuq ijtima'iy teshkilatning mes'ulliri, kanadadin kelgen hey'et we istanbulda yashawatqan Uyghurlardin er-ayal bolup köp sanda kishi qatnashti.

Échilish murasimida Uyghur ilim meripet wexpisining re'isi hebibulla küseni, kanada yardem jem'iyiti IKNA ning re'isi ijaz tahir ependiler söz qilip Uyghur mehellisi we yéngidin sélin'ghan binalar toghrisida toxtaldi.

Kanada yardem jem'iyiti IKNA re'isi ijaz tahir ependi mundaq dédi: “Siler qeshqerdin sherqiy türkistandin kelgenler, bizning dindashlirimiz, bizning qérindashlirimiz, biz silerni qérindashlirimiz dep yaxshi körimiz, chünki biz bir ümmetning ezaliri bolimiz, men shu sewebtin ta kanadadin bu yerge silerge qérindashliq méhrini yetküzgili keldim, men silerni öz qérindishim dep quchaqlaymen, hem silerge yardem qolini sun'ghan saxawetchilerge bu toghrisida bergen wedimizni emelge ashurush üchünmu silerge bu xil yardemlerni qilish intayin muhim dep bilimen, biz hemmimiz bir qérindash, dunyaning qeyiride qérindishimizdin birersi azab chekse bizmu teng azablinimiz, chünki biz bir beden'ge oxshaymiz, bedinimizning bir ezasi aghrisa qalghinimu qiynalghan'gha oxshash siler zulumgha uchrisanglar bizmu teng azablinimiz, biz shu sewebtin silerge yardem qilishni izchil dawamlashturimiz”.

Biz bu heqte toluq melumat élish üchün Uyghur mehellisi quruwatqan Uyghur ilim we meripet wexpisining re'isi hebibulla küseni ependini ziyaret qilduq. Uning bildürüshiche, pilandiki 6 binadin hazirche ikki bina pütüp chiqqan bolup her bir bina 16 turalghu öyni öz ichige alidiken. Échilish murasimida 20 Uyghur a'ilige öylerning achquchliri tapshurup bérilgen, qalghan 12 öyning achquchini tedrijiy tapshuridiken. Uningdin bashqa binalar aldimizdiki bir ikki ay ichide pütidighan bolup, binalarning hemmisi pütse jem'iy 96 Uyghur a'ile olturush imkanigha érishidiken.

Hebibulla küseni ependi Uyghur mehellisi qurulushining meqsiti toghrisida toxtilip mundaq dédi: “Bizning meqsitimiz, bu Uyghur mehelliside Uyghurlar üchün bir ijtima'iy topluq hasil qilish we yoqilip kétish xewpige duch kéliwatqan eslimizni, yiltizimizni, milliy kimlikimizni saqlap qélish we shundaqla Uyghurlarning iqtisadiy bésimini yenggillitish, millitimizning kelgüsi ümidi bolghan balilirimizni penniy, diniy we rohiy jehettin saghlam terbiyelesh. Mushu yerde hemmimiz qérindash bolup ghéribliqtiki rohiy bésimni yenggillitip, bir birimizge ige chiqip mushu yerge topliship yashisaq, tilimizni, dinimizni örp-aditimizni we Uyghurlargha xas mehelliwi kültürimizni saqlap qalalaymiz”.

Uning bildürüshiche, Uyghur mehellisige yene Uyghur sodigerlerning meblegh sélishi bilen ikki dane tikküchilik karxanisi we rext toqush zawuti qurulghan bolup, ishsiz qalghan Uyghurlargha ishlesh imkani yaritip bérilidiken.

Yéngidin yasalghan binalar kanada ICNA yardem jem'iyitining iqtisadiy yardimi bilen sélin'ghan bolup, bu, turalghu qiyinchiliqi bar Uyghur a'ililirige erzan bahada ijarige bérilidiken.

Uyghur ilim-meripet wexpisi Uyghur sodiger-saxawetchilerning qollishi bilen 2015-yili sélimpashada oqu Uyghur bilik mektipi we yatiqi qurulghan. Uyghur yashlirini dini, milliy we ilim-pen boyiche terbiyelesh we qollashni meqset qilghan bu yataqliq mektep 9 yildin buyan oqu-oqutush ma'arip pa'aliyetlirini dawamlashturup kelmekte iken. Oqu Uyghur bilik yurtigha yéqin yerde rahet qorusi dep atilidighan yene bir olturaq rayoni qurulghan bolup u yerde hazir 90 etrapida Uyghur a'ilisi olturaqlashqaniken.

Hebibulla küsenining bildürüshiche, yéngi sélin'ghan binalarda olturaqlashqan Uyghurlarni qoshqanda hazir Uyghur mehelliside 200 etrapida Uyghur a'ilisi, er-ayal we ösmürler bolup jem'iy 1000 din artuq Uyghur yashaydiken.