Lagér shahitliri: “Londondiki sottin ilgiri xitayning tehditliri küchiyiwatidu”
2021.06.02

Uyghur aptonum rayonluq da'iriler ötken hepte, yeni 25-may küni béyjingda 9-qétimliq axbarat élan qilish yighini chaqirip, özlirining nuqtiliq hujum nishanini qelbinur sidiq, ömer bék'ali, sayragül sawutbay, zumret dawut, gülbahar jélilowa qatarliq chet ellerdiki lagér shahitlirigha qaratqan, shundaqla ularni “Yalghan guwahliq bérish” bilen eyibligen idi. Xitay da'iriliri 1-iyun küni yene “Shinjang géziti”, “Shinjang téléwiziyesi”, “Tengritagh” tori qatarliq hökümet taratqulirida atalmish “Uyghur wekilliri” ning namida élan qilin'ghan maqaliler we sin filimlirini keng tarqitip, amérika qatarliq gherb démokratik döletlirige we chet ellerdiki Uyghur teshkilatlirigha nuqtiliq hujum qilghan.
“Tengritagh” toridiki xewerlerdin melum bolushiche, xitay hökümitining siyasiti medhiyelen'gen maqalilerde amérika, gollandiye, kanada, en'giliye qatarliq döletler teripidin maqullan'ghan “Uyghurlar irqiy qirghinchiliqqa uchrimaqta” dégen qarar “Yalghanchiliq” we “Oydurmichiliq” bilen eyiblen'gen. Bu xil yazmilarda xitay hökümitining Uyghur siyasitini qattiq eyiblewatqan amérika, en'giliye qatarliq gherp démokratik döletlirini “Junggoning shinjang siyasitini qarilidi, jonggoning ichkiy ishlirigha qopalliq bilen arilashti” dep hujum qilin'ghan. Bu maqalilerde yene xitay hökümitining atalmish “Az sanliq milletler siyasiti” aqlinip, “Shinjangda Uyghur qatarliq az sanliq milletler kompartiyening rehberlikide bextlik, xatirjem we bayashat yashawatidu,” déyilgen.
Chet ellerdiki lagér shahitliridin qelbinur sidiqning bildürüshiche, xitayning bu nöwetlik hujumi aldinqi qétimqilargha qarighanda téximu shiddetlik we keng kölemlik bolghan.
Qelbinur xanimning qarishiche, xitay da'irilirining bundaq qilishidiki sewep 4-iyun küni en'giliyede bashlinidighan “Uyghur sot kollégiyesi” ning sotigha we sotta guwahliq béridighan lagér shahitlirigha bésim qilish üchün iken.
Qelbinur sidiq xanim yene yéqinda bélgiyede ötküzülgen xitayning Uyghur diyaridiki lagérliri heqqidiki guwahliq bérish yighinining xitay tor xakkérlirining hujumi bilen kéchiktürülgenlikini tilgha aldi.
Igilishimizche, nöwette lagér shahitliridin qelbinur sidiq xanim, sayragül sawutbay xanim, gülbahar jélilowa xanim we ömer bék'ali ependiler xitayning Uyghurlar üstidin élip bériwatqan irqiy qirghinchiliqini bahalashni meqset qilghan “Uyghur sot kollégiyesi” de guwahliq bérish üchün birnechche kün ilgiri londun'gha yétip barghan.
Mezkur sotta guwahliq bérish üchün shiwétsiyedin kelgen sayragül sawutbay xanimmu ziyaritimizni qobul qildi.
Sayragül xanim xitay da'irilirining hujumi we tehditliri heqqidiki so'alimizgha jawap bérip, ötken hepte xitay da'iriliri béyjingda ötküzgen 9-qétimliq axbarat élan qilish yighinida uninggha we bashqa lagér shahitlirigha nuqtile'iq hujum qilghanliqini tekitlep ötti.
Ziyaritimiz axirida sayragül xanim xitay hökümitining xelq'araning jazalishidin qéchish we özini qoghdash üchün élip bériwatqan bu xil yalghanchiliqliri we teshwiqat hujumlirining her waqit eksiche ünüm bérip kéliwatqanliqini tekitlidi.
Uning bildürüshiche, xitay hökümiti özige oxshash lagér shahitlirining shexsiyitigiche haqaretlesh derijisige yetken. Bu haqaretler we yalghanchiliqlar ularning xitayning sherqiy türkistanda élip bériwatqan irqiy qirghinchiliqining heqiqi yüzini dunyagha ashkarilash iradisini téximu kücheytiken.
Melum bolushiche, londunda ötküzülüsh aldida turghan “Uyghur sot kollégiyesi” ning tunji qétimliq soti 4-iyundin 7-iyun'ghiche 4 kün dawam qilidiken. Bu qétimqi sotqa lagér shahitliridin bashqa yene dunya Uyghur qurultiyi, Uyghur herkiti teshkilati, Uyghur edliyesi arxipi qatarliq Uyghur teshkilatliri we bashqa bir qisim xelq'araliq kishilik hoquq teshkilatliri, tonulghan siyasiy pa'aliyetchiler, kishilik hoquq adwokatliri hemde chet ellerdiki Uyghurshunas alimlarmu qatnishidiken.