Malaysiya islamiy teshkilatlar ortaq bayanat élan qilip, Uyghur irqiy qirghinchiliqini toxtitish üchün Uyghurlarni qollashni dawamlashturidighanliqini bildürdi

Malaysiyadiki islamiy teshkilat rehberliri

Dunya Uyghur qurultiyi we Uyghur kishilik hoquq qurulushidin teshkillen'gen 4 kishilik hey'et yéqinda malaysiyagha bérip, islamiy teshkilatlar we kishilik hoquq teshkilatliri bilen uchrishish pa'aliyetliride bolghan. Pa'aliyettin kéyin, malaysiyadiki islamiy teshkilatlar ortaq bayanat élan qilip, Uyghur mesilisini untup qalmighanliqini we uni özlirining küntertipide tutup turidighanliqini alahide jakarlighan.

RFA/Erkin Tarim

1-May küni malaysiyaning ku'alalumpur shehiridin ayrilish aldida ziyaritimizni qobul qilghan ömer qanat ependi, bu yil 4-ayning 25-künidin 5-ayning 1-künigiche özlirining malaysiyagha élip barghan ziyaritining muweppeqiyetlik ötkenlikini bildürüp mundaq dédi: “Malaysiyadiki eng chong ghelibe shu boldiki, 30-aprél küni malaysiyadiki islamiy teshkilatlar ortaq bayanat élan qilip, Uyghur irqiy qirghinchiliqini toxtitish üchün dawamliq tirishidighanliqini, pelestin mesilisi bilen bolup kétip Uyghur mesilisini untup qalmighanliqini, Uyghur mesilisinimu pelestin mesilisige oxshash özlirining küntertipide tutup turidighanliqini jakarlidi. Bu, malaysiyadiki pa'aliyetlirimizni tosushqa tirishiwatqan xitaygha bérilgen eng yaxshi jawab boldi.”

Ömer qanat ependi hey'etning malaysiyagha élip bériwatqan ziyaritini tosush üchün xitayning malaysiyada turushluq elchixanisining köp heriket qilghanliqini bayan qilip mundaq dédi: “Xitay elchixanisi nahayiti köp rezilliklerni qildi. Bizning malaysiyadiki yolimizni tosush, söhbet yighinlirimizning aldini torash, bolupmu bizning islamiy teshkilatlar bilen bolghan munasiwitimizni buzush üchün ösük sözler tarqitip, yaman xapa qildi. Lékin buningda ghelibe qilalmighanliqi, meghlup bolghanliqi 30-aprél küni islamiy teshkilatlar élan qilghan ortaq bayanat bilen ispatlan'ghan boldi. ”

RFA/Erkin Tarim

Dunya Uyghur qurultiyi hey'iti2019-yildin bashlap malaysiya bilen hindonéziyeni köp qétim ziyaret qilip, bir qatar pa'aliyet we uchrishishlarni élip bérip, malaysiyadiki ammiwi teshkilatlar bilen nahayiti yaxshi hemkarliq ornatqanidi. Ömer qanat ependining bildürüshiche, yéqindin buyan xitayning tetür teshwiqati tüpeylidin hey'etning pa'aliyetliri bezi buzghunchiliqlargha uchrighan bolsimu, bu qétimqi ziyaret arqiliq, hemkarliq qayta ornitilghan. U mundaq dédi: “Biz burun malaysiyadiki islamiy teshkilatlar bilen nahayiti yaxshi munasiwetler ornatqan iduq. Xéli uzun yillardin buyan ular bilen hemkarliship ishlewatattuq. Ötken yil 7-öktebirdin kéyin bezi uqushmasliqlar meydan'gha keldi. Emma bu qétimqi ziyaritimiz jeryanida bu hemkarliqni qayta ornatqan bolduq. ”

 Ömer qanat ependi bu qétimqi ziyarette islamiy teshkilatlar bilenla emes, kishilik hoquq teshkilatigha oxshash bashqa teshkilatlar bilenmu körüshkenlikini we buning bu qétimqi ziyaretning alahide muweppeqiyiti ikenlikini bildürüp mundaq dédi: “Biz bu yerde peqet islamiy teshkilatlar bilenla emes, kishilik hoquq teshkilatliri bilen nahayiti keng da'iride söhbetler élip barduq. Mesilen xelq'ara kechürüm teshkilatining bu yerdiki wekilliri bilen sözleshtuq. Muhajirlar teshkilatining wekilliri bilenmu körüshtuq. Bezi kishilik hoquq teshkilatlirining wekilliri bilen uchrashtuq, ulargha özimizning mesililirini anglitip, ular bilen yéngidin munasiwet ornattuq. Ular bilen bundin kéyin qandaq qilip malaysiyaning halqiliq, muhim organlirida sherqiy türkistan mesilisini anglitip qarar chiqartalaymiz. Bu heqte muhim pilanlar tüzduq. Bulardin sirt, parlamént ezaliri, yash pa'aliyetchiler we kishilik hoquq pa'aliyetchiliri bilen uchrashtuq nahayiti yaxshi pilanlarni tüzüp chiqtuq” .

 Ömer qanat ependining bildürüshiche, ular 29-aprél küni malaysiyaning hakimiyet qatlimidiki partiye yashlar yachéykisining bash katipi muhid hafiz bin arifin we uning mu'awinliri, malaysiya döletlik kishilik hoquqi komissari piroféssor no'or azi'ah muhid awal xanim, shuningdek islam teshkilatliri we musulman ayal teshkilatliri rehberliri bilen uchriship, Uyghur qirghinchiliqini toxtitish üchün xelq'arada we malaysiyada némilerni qilish toghrisida muzakire élip barghan hemde pilanlar tüzgen.

RFA/Erkin Tarim

Dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi, qurultay ayallar komitétining mudiri we qurultay xelq'ara alaqe bölümining diréktori zumret'ay erkin malaysiyagha élip bérilghan ziyaretning barliq tosalghulargha qarimay yaxshi ötkenlikini, ehmiyitining zor bolghanliqini ilgiri sürdi.

Uyghur kishilik hoquq qurulushi mudiri ömer qanat ependi, Uyghur kishilik hoquq qurulushi mutexessisi luyisa gréw (Louisa Greve) xanim, dunya Uyghur qurultiyi xadimliridin zumret'ay erkin xanim we adil abdukérimdin ependilerdin terkib tapqan hey'et malaysiyadiki musteqil adwokatlar birliki re'isi jamalidin ependi, 80 din köp ammiwi teshkilattin terkib tapqan islamiy teshkilatlar birliki re'isi azmi we “Uyghurlarni qollaydighan malaysiyaliqlar” teshkilatining re'isi zuhri yuhyi ependi qatarliqlar bilen körüshken. Bu uchrishishlarda ular burun dunya Uyghur qurultiyi bilen tüzgen bezi kélishimler, ish pilanliri we bezi hemkarliqlarning emeliylishish ehwali toghrisida muzakire élip bérilghan.