Yaqup ömer'oghlu: “‛xelq'araliq mehmud qeshqeri hékaye yézish musabiqisi‚ ge Uyghurlarningmu qatnishishini qarshi alimiz!”

Ixtiyariy muxbirimiz erkin tarim
2020.09.09
mexmut-qeshqiri-heykel.jpg Uyghur filologi mehmud qeshqeri (mehmud kashigheri) ning meqberisi. 2015-Yili 11-séntebir, opal.
wikipedia.org

2008-Yilida mehmud qeshqeri tughulghanliqining 1000 yilliqi munasiwiti bilen türkiye yawro-asiya yazghuchilar jem'iyiti “Xelq'araliq mehmud qeshqeri hékaye yézish musabiqisi” tesis qilghan idi.

Mezkur musabiqining 6-nöwetliki hazir resmiy bashlandi. Yawro-asiya yazghuchilar jem'iyitining re'isi yaqup ömer'oghlining éytishiche, bu qétimqi musabiqining téma tallishi erkin bolup, qatnashquchilar xalighan témini xalighan türkiy tilida hékaye yézip ewetse bolidiken. Bu musabiqige qatnishishni xalaydighanlar yazghan hékayilirini 11-ayning 15-künigiche ewetse bolidiken. Musabiqige ewetilgen hékayiler bahalinip, 2020-yili 12-ayning 15-künigiche élan qilinidiken. Musabiqining xelq'araliq mukapat tarqitish murasimi 2020-yili 12-ayda ötküzülidiken. Yaqup ömer'oghli bu musabiqining türk dunyasigha ortaq hékaye yézish musabiqisi ikenlikini, shunga Uyghurlarningmu bu musabiqige aktipliq bilen qatnashsa bolidighanliqini bildürdi.

Biz “Mehmud qeshqeri hékaye yézish musabiqisi” toghrisida téximu tepsiliy melumat élish üchün bu musabiqini uyushturghan yawro-asiya yazghuchilar jem'iyitining bashliqi yaqup ömer'oghlu bilen söhbet élip barduq. U aldi bilen bu hékaye yézish musabiqisining shertliri toghrisida toxtilip, mundaq dédi: “Bu yil ‛mehmud qeshqeri hékaye yézish musabiqisi‚ ning 6-nöwetlikini ötküzüwatimiz. Tunji qétimliqi mehmud qeshqeri tughulghanliqining 1000-yili bolghan 2008-yilida ötküzülgen idi. Mehmud qeshqeri türkiy tilliri üchün zor töhpe qoshqan muhim shexs bolghachqa, uning namida 2 yilda bir qétim ötküzülüwatidu. Shu yildin béri dawamlashturuwatimiz. Bu yil 6-nöwetliki bashlandi. Qiziqquchilar Uyghur tilidimu hékaye yézip, musabiqige qatnashsa bolidu.”

Mezkur musabiqini ottura asiya türkiy jumhuriyetliri we dunyaning herqaysi jayliridiki türkiy milletlermu eza bolghan merkizi enqerediki “Türksoy”, yeni “Türk kültüri we sen'etliri teshkilati” bilen “Yawro-aysa yazghuchilar uyushmisi” ortaq uyushturghan bolup, ularning tor bétidiki élanda qatnashquchilarning töwendiki shertlerge uyghun bolushi kérekliki yézilghan: 1-hékayiler kmahmut2020@gmail.com Dégen adrésiqa ewetilse bolidu؛ 2-musabiqige ewetilidighan hékayiler burun héchqandaq bir musabiqige ewetilmigen bolushi, her qandaq bir yerde élan qilinmighan bolushi kérek؛ 3-musabiqining téma tallishi erkin bolup, herqandaq témida yazsa bolidu؛ 4-qatnashquchilar eng köp ikki hékaye bilen qatnashsa bolidu. Hékayining xet sani mingdin on ming xetkiche bolsa bolidu؛ 5-hékayining üstige qatnashquchining peqetla leqemi yézilidu. Hékayeni yazghan kishining heqiqiy kimlikini bildüridighan nersilerni yézishqa bolmaydu, yazsa musabiqige qatnishish hoquqi bikar qilinidu؛ 6-musabiqige qatnashquchi kimlikining köpeytilgen nusxisini, öy adrésini, qisqiche terjimali, texellusi we bir tal foto süritini ayrim ewetishi kérek؛ 7-hékaye kompiyotorda 12 po'intliq qilip yézilishi kérek؛ 8-musabiqige ewetilgen hékaye qayturup bérilmeydu؛ 9-musabiqide mukapatqa érishken hékayelerni élan qilish hoquqi “Yawro-asya yazghuchilar jem'iyiti” ge a'it bolidu.

Mutexessislerning bayan qilishiche bügün dunyada 40 etrapida türkiy tili bar iken. “Xelq'araliq mehmud qeshqeri hékaye yézish musabiqisi” ge türk dunyasining her qaysi jayliridiki türkiy tilliq kishiler öz ana tilida hékaye yézip qatnashsa bolidiken.

Doktor yaqup ömer'oghlu bu musabiqining eng muhim alahidilikliridin birining hékayilerni herqandaq bir türkiy tilida yazsa bolidighanliqi ikenlikini bayan qilip, mundaq dédi: “Bu türkiy xelqler ichide ötküzülidighan birdin-bir xelq'araliq musabiqe. Bu musabiqining sirtida peqetla türkiy tillirida ötküzülidighan bundaq bir musabiqe yoq dep oylaymen. ‛diwan lughet türk‚ (türkiy tillar diwani) namliq bu eser pütün türkiy milletlerning ortaq insiklopédiyesi. Bu musabiqe mehmud qeshqerining namida ötküzülgen musabiqe bolghachqa, qatnashquchilar türkiy tillarning herqandaq biride hékaye yézip ewetse bolidu.”

Doktor yaqup ömer'oghli Uyghur diyaridiki yazarlarning hékaye yézip ewetish mumkinchiliki yoq bolsimu, emma chet'ellerdiki Uyghurlarning bu musabiqige aktip qatnashsa bolidighanliqini, Uyghur tilida hékaye yézip ewetsimu bolidighanliqini éytip, mundaq dédi: “Qeyerde turuwatqan Uyghurlar bolsa bolsun, Uyghur tilida özi xalighan témida hékaye yézip bizning élxet adrésimizgha ewetse bolidu. Hékaye ewetküchining choqum sherqiy türkistanda turuwatqan bolushi kérek deydighan bir shertimiz yoq. Shertimiz Uyghur tilida hékaye yazalaydighan bolush, yeni Uyghur tilida hékaye yézip bizning élxet adresimizsha ewetsila bolidu. Biz shuni ümid qilimiz.”

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.