Uchturpan imamlirim déhqanliri yangaq köchitini heqsiz tikishke we yangaqliq baghlarda heqsiz ishleshke mejburlan'ghan

Ashkarilinishiche uchturpanning imamlirim yézisida déhqanlar mejburiy yangaq köchiti tikishke we xitay köchmenliri höddige alghan yangaqliq baghlarda heqsiz ishleshke mejburlan'ghan. Yene ashkarilinishiche, uchturpandiki pemidur qiyami ishlepchiqiridighan COFCO méwe-köktat shirkitining qoshumche tijaretliridin biri yangaq sodisi bolup, imamlirimdiki mezkur mejburiy emgektimu bu shirketning wasitilik halda qoli bar iken. Töwende muxbirimiz shöhret hoshurning bu heqte teyyarlighan pirogrammisi diqqitinglarda bolidu.

Beydu uchur ambirida tonushturulushiche, uchturpan nahiyesi süyining elwekliki sewebidin 370 ming mo kölemde baghwenchilik meydanigha ige bolup, yangaq asasliq mehsulatlardin biri iken. Bayan qilinishiche, uchturpan nahiyesi 2022-yili 77 tonna yangaq ishlepchiqarghan, bu miqdar yiligha %14.6 Din éship mangghan. Xitay xewerliride tentene bilen tilgha éliniwatqan bu miqdar we nisbetler, uchturpandiki yerlik ahalilerning yükini, yeni yillardin béri dawam qilip kéliwatqan mejburiy emgek türi we waqtini téximu köpeytken. Weziyettin xewerdar kishilerdin birining inkas qilishiche, uchturpandiki COFCO méwe-köktat shirkitining telipige bina'en da'iriler Uyghur déhqanlirini özlirining bagh yaki étizlirida yéngi sortluq yangaq köchiti tikishke mejburlighan. Déhqanlar bazarning éhtiyaji we özlirining tejribe we maharetlirige qarap ishlepchiqirish bilen shughullinish imkandin mehrum qaldurulghan. Uchturpandin téléfonimizni qobul qilghan alaqidar xadimlardin biri deslepte uchturpanda ahalilerning ishlirining ong we turmushining rahet kétiwatqanliqini tilgha aldi. Arqidin u, so'allirimizgha jawaben, uchturpanda yerlik ahalilerning yéngi sortluq yangaq köchetlirini tikishke mejburlan'ghanliqini ashkarilidi.

Weziyettin xewerdar kishining yene déyishiche, uchturpanning imamlirim yézisidiki Uyghur déhqanlar xitay köchmenliri hödde alghan yangaqliq baghlarda da'iriler teripidin heqsiz ishqa sélin'ghan. Imamlirimdin téléfonimizni qobul qilghan bir amanliq mudiri tewelikidiki Uyghur déhqanliri bilen xitay köchmenliri arisida éghir menpe'et toqunushi barliqini yoshurushqa urun'ghan bolsimu, emma Uyghur déhqanlarning yangaqliq bagh perwishining aldirash mezgilliride heqsiz ishlitilgenlikini yoshuralmidi.

Beydu uchur ambirining imamlirim yézisi heqqidiki tonushturushida bayan qilinishiche, yangaq, bu yézining asasliq kirim menbeliridin biri bolup, bu yéza 2011-yili bagh mehsulatliridin 52 milyon 880 ming yüen kirim qilghan, buning 41 milyon 980 ming yüenini yangaq kirimi teshkil qilghan. Xitay teshwiqatliridin bu miqdar we nisbetning yéqinqi yillarda téximu yükselgenliki melum, emma teqsimatta bu kirimdin qanchilik qismining yerlikke, qanchilik qismining xitay köchmenlirige yaki mezkur xitay shirkitige te'elluq bolghanliqi alaqidar matériyallarda qeyt qilinmighan. Bu yilqi xitay xewerliride yene, Uyghur élini xitayning ashliq bixeterlikige kapaletlik qilish bazisigha aylandurush bilen birlikte xitaydiki eng chong salmon béliqi yétishtürüsh bazisigha aylandurushqa kirishkenliki tilgha élin'ghan. Közetküchiler bu ehwalgha qarap Uyghur mejburiy emgek türining béliqchiliq sahesidimu kéngiyish éhtimalliqini perez qilishmaqta.