Xitay, uchturpanda déhqanlargha mejburiy pemidur téritqan we mehsulatini sirtqa sétishni chekligen

Aqsu uchturpan'gha qilghan téléfon ziyaretlirimiz dawamida, téléfonimizni tasadipiy qobul qilghan, emma özini ashkarilashni xalimighan bir xadim nöwettiki weziyet heqqide pikir bayan qilip, uchturpanda déhqanlarning yéqinqi yillarda ashliqni köp térimaydighan, uning ornigha köktatni, bolupmu pemidurni köplep tériydighan bolghanliqini tilgha aldi. Déhqanlarning köktat ishlepchiqirishtin payda alalmaywatqanliqi we dawamliq qaqshaydighanliqini éytqan bu xadim, déhqanlarning qaqshap turup yene néme üchün tekrar pemidur tériydighanliqidin xewersizlikini éytti.

Biz bu yip uchigha asasen, uchturpanda tériqchiliq qurulmisining néme üchün köktatqa merkezleshkenliki heqqide alaqidar xadimlardin melumat soriduq. Bezi xadimlar, köktat térilsa, ishlepchiqirishning bir qisim chiqimliri, jümlidin parnik, uruq we oghut chiqimliri üchün bankidin qerz bérilidighanliqini tilgha alsa؛ yene beziler, mehsulatlarning nahiyelik hökümet tarmiqidiki shirketler teripidin bir tutash sétiwélinidighanliqi, buning yézidiki déhqanlar üchün qolayliq bir ehwal ikenlikini ilgiri sürdi. Emma téléfonimizni qobul qilghan, uchturpanning aqtoqay yézisidiki bir kent saqchisi partiye we hökümetning yézilargha qaratqan siyasitining yaxshi ikenlikini, emma “Bir ochum kishiler” ning bu ewzellikni bilmestin, bezide kent kadirliri we bezide shirket xadimliri bilen jédel qilidighanliqini tilgha aldi. U bu jédellerning seweblirige izahat bérish dawamida, uchturpanda ahalilerning 5-6 yildin buyan pemidur térishqa mejburlan'ghanliqini ashkarilidi. U yene mezkur jédellerning sewebliri heqqidiki izahatida, déhqanlar bilen nahiyediki melum bir shoxla zawuti arisida sétish-sétiwélish toxtami barliqi, bezide pemidurlarning waqtida sétiwélinmaydighanliqi, netijide pemidurlarning étizda yaki we ambarda sésip kétidighanliqi, buning bilen déhqanlarning jiddiyliship jédel chiqiridighanliqini bayan qildi. Uning bayanliridin melum bolushiche, déhqanlar pemidurlirini bezide bügür qatarliq jaylardiki bazarlargha apirip sétishni arzu qilidiken. Emma uchturpandiki da'iriler buninggha ruxset bermeydiken.

Mezkur xadim, uchturpandiki u zawutning éniq we toluq namini dep bérelmidi. Tordiki uchurlardin melum bolushiche, uchturpanning aqtoqay yézisida “Uchturpan méwe we köktat mehsulatliri zawuti” namida bir zawut bar bolup, bu zawut xitaydiki junglyang méwe we köktat mehsulatliri namidiki chong bir xelq'araliq shirketke tewe iken. Aqtoqay yéziliq hökümettin téléfonimizni qobul qilghan, emma özini ashkarilashni xalimighan bir xadim, aqtoqay yézisida birla shoxla zawuti barliqi, uning resmiy namining “Uchturpan méwe we köktat mehsulatliri zawuti” ikenliki, bu zawutning asasliqi pemidur qiyami ishlepchiqiridighanliqini delillidi.

Amérikidiki kommunizm qurbanliri xatire sariyining tetqiqatchisi adriyan zénz élan qilghan bir doklatta, Uyghur élidiki mejburiy emgektin paydiliniwatqan xelq'aradiki markiliq yémek-ichmek mehsulatliri arisida pemidur qiyaminingmu barliqi tilgha élin'ghanidi. 2024-Yil 12-ayda, en'giliye radiyo shirkiti (BBC) en'giliye we gérmaniye bazarlirida sétiliwatqan italiye pemidur qiyamining eslide Uyghur élidin chiqidighan pemidurlardin kelgenlikini éniqlap chiqqanidi. Yéngi zélandiyediki ‛stuf‚ (Stuff) gézitimu yéngi zélandiyediki dangliq pemidur qiyami hénz watté (Heinz Wattie) ning Uyghur mejburiy emgikidin paydiliniwatqanliqini xewer qilghanidi.