Yuqiri derijilik emeldar shirzat bawudun jaza ötewatqan türmide sirliq halda jan üzgen

Weziyettin xewerdar kishilerdin birining radiyomizgha inkas qilishiche, türmide jaza mudditini ötewatqan yuqiri derijilik sabiq emeldar shirzat bawudunning a'ilisi bu yil 7-ayda uning bilen ékranda körüshüshni telep qilghan chéghida, da'iriler uning türmide jan üzgenlikini uqturghan, emma ölüm sewebi heqqide melumat bermigen. Muxbirimizning bu sirliq ölüm heqqidiki téléfon ziyaretliri dawamida shirzat bawudunning türmide jan üzgenliki delillendi. Töwende muxbirimiz shöhret hoshurning bu heqte teyyarlighan pirogrammisi diqqitinglarda bolidu.

 Uyghur aptonom rayonluq partkom siyasiy qanun komitétining sabiq mu'awin sékrétari, edliye nazaritining sabiq naziri we aptonom rayonluq siyasiy kéngeshning sabiq ezasi shirzat bawudun, 2018 ‏-yili 11 ‏-ayda ikki yüzlimichilik gumani bilen tutqun qilin'ghan we shu yili 12-ayning 27-küni “Jinayiti” békitilip qolgha élin'ghan. Aptonom rayonluq hökümet 2021-yili 4-ayning 6-küni axbarat yighini échip shirzat bawudun bilen ma'arip naziri sattar sawutqa ölüm jazasi bérilgenliki we jazaning ikki yil kéchiktürüp ijra qilinidighanliqini élan qilghan. Ötken hepte öz ismini ashkarilashni xalimaydighan, weziyettin xewerdar bir kishining inkas qilishiche, shirzat bawudun turpan daxiyen türmiside jaza ötewatqan bolup, uning a'ilisi bu yil 7‏-ayning axirliri shirzat bilen ékranda körüshüshni telep qilghan waqtida, da'iriler uning türmide jan üzgenlikini uqturghan.

 Biz bu uchurning toghra-xataliqini aydinglashturush üchün, awwal turpan daxiyen türmisige téléfon qilduq. Türme xadimliridin biri shirzat bawudunning ölümining özlirige ichki jehettin uqturulghanliqi, emma sewebining bildürülmigenlikini bayan qildi.

 Weziyettin xewerdar kishining eskertishiche, da'iriler shirzat bawudunning a'ilisige ölüm uchurini yetküzgen chéghida ölüm sewebi, waqti we jesetning qandaq bir terep qilin'ghanliqi heqqide héchqandaq melumat bérilmigen. Peqet shirzatning türmide jan üzgenliki, buningdin kéyin körüshüsh telipi sunmasliqi uqturulghan. Mezkur a'ile ezaliri shirzat bawudun tutqun qilin'ghan küni a'ile boyiche tutqun qilinip bir ayche éghir soraq we qattiq qiyin-qistaqqa élin'ghan bolghachqa, bu nöwet shirzatning ölüm uchuri heqqide tepsiliy melumat sorashqa jasaret qilalmighan. Shirzatning a'ilisi bilen yéqin ötidighan kishiler, mezkur a'ilining rohiy halitidiki özgirishke qarap, ularning musibetlik ikenlikini bilgen we hal sorap kirip teselli bergen. Shuningdin kéyin shirzat bawudunning jan üzgenliki jem'iyetke tarqilishqa bashlighan.

 Téléfonimizni qobul qilghan yene bir türme xadimi, shirzat bawudunning ölüm xewirini türme xadimliri arisidiki bir yighindin uqqanliqini tilgha aldi.

 Xitayning Uyghur élidiki “Diniy radikalliq qarshi heriket” dolqunida, shirzat bawudun “Uzun mezgil halqiliq orunlarda yoshurunuwalghan ikki yüzlimichi” dep eyiblen'gen.

 “Beydu” uchur ambirida tonushturulushiche, bu yil 58 yashqa kirgen shirzat bawudun 30 yildin buyan asasen siyasiy-qanun saheside xizmet qilghan bolup, u 1988‏-yili gherbiy shimal siyasiy-qanun institutini püttürüp, Uyghur aptonom rayonluq saqchi mektipide oqutquchiliq qilghan. U nazir derijilik xizmet ornigha yötkilishtin ilgiri yeni 1989‏-yilidin 2011‏-yiligha qeder xoten wilayetlik j x bashqarmisi siyasiy bölüm bashliqi, qaraqash nahiyelik j x idarisining bashliqi, xoten wilayetlik j x idarisining dölet amanliq (gobaw) bölümi bashliqi, qaraqash nahiyesige hakim we partkom sékrétari qatarliq wezipilerni ötigen. Aptonom rayonluq yuqiri sot mehkimisining hökümide shirzat bawudun “Bölgünchilik”, “Térrorluqqa” chétilish, “Diniy radikalliq” ni tarqitish bilen eyiblen'gen. Hökümde yene pakitlardin biri süpitide shirzat bawudunning se'udi erebistan'gha hej ömikini bashlap chiqqan mezgilide “Sherqiy türkistan islam herikiti” teshkilatining ezaliri bilen uchriship, “Milliy musteqilliq” ni pilanlighanliqi we ulargha bir milyon yüen neq pul teqdim qilghanliqi ilgiri sürülgen. Gerche hazirgha qeder chet eldiki pa'aliyetchiler bundaq bir ehwalning yüz bergenliki heqqide héchqandaq bir bayanda bolmighan, hetta xewerde ismi tilgha élin'ghan bezi guwahchilar bundaq bir munasiwetni ret qilghan bolsimu, emma shirzat bawudun xitay téléwiziyesidiki pushayman bayanatida bu qilghanlirini étirap qilghan.

 Weziyettin xewerdar kishining inkas qilishiche, shirzat bawudunning a'ilisi uning bilen her töt ayda bir qétim ékranda körüshüshke ruxset qilin'ghan bolup, bu yil 3‏-ayda körüshken waqtida, uningda héchqandaq késel alamiti we bedende endishilinerlik bir ajizlishish halitini körmigen. Shunga shirzatning ölüm uchuri a'ilisi we jem'iyetke tolimu ushtumtut we sirliq bilin'gen.

Yuqirida yuqiri derijilik sabiq emeldar shirzat bawudunning sirliq halda türmide jan üzgenliki heqqide anglitish berduq.