En'gliye parlamént ezasi emili tornberi xanim xitayning Uyghurlargha qaratqan basturushlirini toxtitishqa chaqirdi

En'gliye paytexti londondiki london musulmanlar merkizide ötküzülgen “Xitaydiki Uyghurlarni qutquzayli” témisidiki yighinda Uyghur qelemkeshler teshkilatining bash katipi eziz eysa elkün ependi söz qildi. 2019-Yili 13-féwral.

En'gliye paytexti londondiki london musulmanlar merkizide ötküzülgen “Xitaydiki Uyghurlarni qutquzayli” témisidiki yighinda Uyghur ziyaliysi rehime mexmut xanim söz qildi. 2019-Yili 13-féwral.

13-Féwral en'gliye paytexti londonda pa'aliyet élip bériwatqan kordoba fondining sahibxaniliqida xelq'ara kishilik hoquqni közitish teshkilati qatarliq 27 ammiwi teshkilat hemde londondiki Uyghur jama'itining aktip awaz qoshushi bilen london musulmanlar merkizide “Xitaydiki Uyghurlarni qutquzayli” témisida yighin chaqirilghan.

3 Sa'ettin köprek dawam qilghan bu yighinida en'gliye emgek partiyesining parlamént ezasi emili tornberi xanim, Uyghur ziyaliysi rehime mexmut xanim, Uyghur qelemkeshler teshkilatining bash katipi eziz eysa elkün, Uyghur pa'aliyetchi mehmut turdi ependi we en'gliyediki ammiwi teshkilatlarning mes'ulliri Uyghurlarning hazirqi éghir weziyitini oxshimighan nuqtilardin otturigha qoyghan.

Eziz eysa elkun ependining éytishiche, bu yighinda büyük biritaniyediki ikkinchi chong partiye bolghan emgek partiyesidin saylan'ghan parlamént ezasi, mezkur partiyening tashqi ishlargha mes'ul xadimi emili tornberi xanim alahide méhman süpitide söz qilghan. U sözide xitayning nöwette Uyghurlarni nishan qilghan medeniyetke we insaniyetke qarshi jinayetlirini toxtitishqa chaqiriq qilghan. Shuning bilen bir waqitta u yene her qaysi döletlerge chaqiriq élan qilip, xitayni xelq'ara qanunlar arqiliq jazalash we xitaygha émbargu yürgüzüsh teklipini bergen. Shundaqla u hazir én'giliyede hakimiyet béshida turuwatqan konsérwatiplar partiyesini xitaygha qarita Uyghur mesilisi boyiche birer qarar élishqa, büyük biritaniye parlaméntini bu mesile boyiche hökümetke bésim ishlitishke chaqiridighanliqini otturigha qoghan.

Yighinning échilish nutqini en'gliye musulmanlar merkizining mudiri, kordoba fondining re'isi doktor anas el-tikriti ependi sözligen. U sözini mundaq bashlighan: “Aldi bilen bügünki pa'aliyitimizge özining qimmetlik waqtini chiqarghan oxshimighan sahediki mutexessislerge, ularning bu yerde özlirining tejribiliri we tetqiqatliri arqiliq bizni hazirqi weziyettin xewerdar qilmaqchi bolghanliqigha rehmet éytimen. Bügün bu yighinda bizning muzakire qilmaqchi boluwatqan mesile intayin jiddiy bir mesilidur. Bu del Uyghur musulmanlirining bügünki künde eng éghir derijide basturulushqa uchrawatqanliqidur. London musulmanlar merkizining bu pa'aliyetke sahibxaniliq qilghanliqidin intayin xursenmen. Bügünki bu pa'aliyitimizni büyük biritaniyediki 27 ammiwi teshkilatning qollap-quwwetligenlikini alahide tilgha almaqchimen we ulargha rehmitimni bildürimen.”

Doktor anas el-tikriti ependi nutqida Uyghur diyaridiki weziyetning teswirligili bolmaydighan derijide qorqunchluq ikenlikini tekitlep mundaq dégen: “Bügünki bu yighin'gha bunchiwala köp teshkilat we qurulushlarning ishtirak qilishi bu mesilining qanchilik muhim ikenlikini körsitidu, dep qaraymen. Chünki bügün u yerde boluwatqan weqe insanlarni wehimige salidighan we teswirlesh qiyin bolghan bir qorqunchluq bir paji'edur. Bu paji'e Uyghurlar yurtida del mushu minutlardimu dawam qilmaqta. Epsus, bundaq bir zor paji'e dunyagha yéterlik derijide anglanmaywatidu. Siyasiyonlarning diqqitinimu yéterlik derijide chekmeywatidu. Bu mesile peqetla Uyghurlarning yaki musulman dunyasining mesilisi emes, belki pütkül insaniyetning mesilisidur. Bügünki bu yighinda biz buninggha qarita zadi némilerni qilalaymiz dégen témida muzakire élip barimiz.”

Mezkur yighinda söz qilghan Uyghur qelemkeshler teshkilatining bash katipi eziz eysa elkün ependi ziyaritimizni qobul qilip, mezkur yighinni londondiki kordoba fondining chaqirghanliqini, en'giliyede Uyghurlar toghrisida bundaq da'irisi keng yighinning tinji qétim chaqirilghanliqini eskertip ötti.

London islam merkizide chaqirilghan “Xitaydiki Uyghurlarni qutquzayli” témisidiki yighin'gha londonda pa'aliyet élip bériwatqan 27 ammiwi teshkilattin sirt, yene bezi tetqiqat merkezlirining mutexessisliri, en'giliyede yashawatqan Uyghurlarmu ishtirak qilghan. En'giliyediki Uyghur pa'aliyetchi rehime mexmut xanim mezkur yighinda özining némilerni otturigha qoyghanliqini bayan qilip ötti.

Eziz eysa elkün londonda 2 milyon etrapida musulman ahalisining yashaydighanliqini, pütün en'giliyede bolsa 3 milyondin artuq musulman ahalisining barliqining perez qiliniwatqanliqini, en'giliyediki musulman ammiwi teshkilatliri uyushturghan bu xil pa'aliyetlerning Uyghur dewasi üchün intayin muhim ikenlikini tilgha aldi.

Rehime mexmut xanim en'giliyediki kodoba fondining Uyghur mesilisige köngül bölüshining Uyghur mesilisining pütkül islam dunyasigha anglitilishigha zor tesir körsitidighanliqini bayan qilip ötti.

Bu yighin london musulmanlar merkizi bilen en'giliyediki kordoba fondining Uyghurlar toghrisida ötküzgen tunji qétimliq da'irisi keng pa'aliyiti bolup, bundin kéyin en'giliyening bashqa sheherliridimu Uyghurlar toghrisida pa'aliyetler ötküzidiken.