Xitay hökümitini “Jenubiy shinjang xizmet yighini” gha mejburlighan amil zadi néme?

Ixtiyariy muxbirimiz ekrem
2015.11.06
maralbeshi-yighin-ramizan-diniy-xizmet.jpg Maralbéshi nahiyesidiki ramizan toghruluq yighindin bir körünüsh
RFA/Haji Qutluq Qadiri


Qeshqerde chaqirilghan “Jenubiy shinjang xizmet yighini” közetküchilerning diqqitini jelp qildi. Yighinda 2020 - yiligha barghanda jenubiy Uyghur ilining muqimliqini kapaletke ige qilish, xelqni namratliqtin qutuldurush pilani we chaqiriqi otturigha qoyulghan.

Uyghur aptonom rayonluq partkomning organ géziti bolghan “Shinjang géziti” 4 - noyabir küni “Jenubiy shinjang xizmet yighini” heqqide köpligen maqalilerni élan qildi. Mezkur yighinning daghdughisi shinxu'a agéntliqi qatarliq xitayche qanallardimu teshwiq qilindi.

Xewerlerde ilgiri sürülüshiche, yighinning tüp meqsiti, jenubiy Uyghur ilining “Muqimliqini kapaletke ige qilish”, 2020 - yiligha barghanda “Jenubtiki xelqni omumyüzlük namratliqtin qutuldurush”, “Ishsizliqni tügitish” bolghan.

Yighinda jang chünshyen “Shinjangni bir taxta shahmatqa oxshatsaq, jenubiy shinjang shahmatning közi” dégen.

Xewerde jenubiy Uyghur ilidiki déhqanlarning namratliqtin qutulush ölchimini 2014 - yilidiki reqem boyiche 2800 yüen hésablap, mushu hésabqa asaslan'ghanda, hazir jenubta 1 milyon 590 ming namrat bar, dep ochuqlighan.

Xewerde yene, jenubiy Uyghur ilida 1 milyon 500 ming ishsizning ish kütüp turuwatqanliqi, bu éshincha emgek küchlirini ishqa orunlashturushning zörürlüki tilgha élin'ghan. “Ishsizliqni tügitish”, “Namratliqtin qutuldurush” bolsa “Rayon tinchliqining, ebediy muqimliqining kapaliti” sanalghan.

Jang chünshyen bu yighinda milliy bölgünchilerni qattiq basturushni yene tekrarlap: “Zorawanliq, térrorluq heriketlirige qattiq zerbe bérishni hazirqi küreshning muhim nuqtisi qilip, qattiq zerbe bérish mexsus herikitini dawamliq chongqurlashturup, bayqash, aldini élish we zerbe bérish iqtidarini üzlüksiz östürüp, qanun boyiche del zerbe bérishni gewdilendürüp, mesililerni tetqiq qilish we qanuniyetni xulasileshke ehmiyet bérip, zorawanliq, térrorluqqa qarshi turush xizmet sewiyisini üzlüksiz östürüshimiz؛ ‛esebiylikni tügitish‚ ni chongqur ilgiri sürüp, dinlar inaqliqini ilgiri sürüshimiz kérek” dégen.

Biz bu toghriliq Uyghur ilidiki hökümet da'iriliridin ehwal igilesh üchün qeshqer méhmanxanisi, qeshqer waliy mehkimisi, qeshqer milliy ishlar idarisi qatarliq köpligen orunlargha téléfon qilip ulishalmiduq. Téléfonimizni qobul qilghan qeshqer ottura sot mehkimisining sotchisi ekberjanmu yighini barliqini bahane qilip, téléfonni qoyuwetti.

Emma, chet'eldiki Uyghur közetküchilirining qarishiche, xitayning bu yighinni chaqirishigha türtke bolghan asasiy amil yalghuz namratliq we ishsizliq emes, belki Uyghur wetinining jenubida künséri ewj éliwatqan milliy qarshiliq heriketliridur.

D u q mu'awin re'isi ümid agahi ependi tyen'enméndiki partlitishtin tartip bügün'giche dawamlishiwatqan yüzlerche qétimliq qarshiliq heriketlirining mutleq köp qismining jenubidiki xoten, qeshqer, aqsu, korla qatarliq rayonlarda meydan'gha kelgenlikini tilgha aldi.

U sözide, xitayning milliy assimilyatsiye siyasiti we diniy cheklimilerning Uyghurlarning milliy kimliki hem étiqadini eng mustehkem saqlap kelgen jenubiy Uyghur rayonlirida téximu qattiq yürgüzülüwatqanliqini tekitlidi.

D u q mu'awin re'isi esqerjan ependi bolsa, bu qétimqi yighinningmu Uyghurlargha qandaqtur bir menpe'et élip kélidighanliqidin gumanlinidighanliqini éytti.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.