Uyghur élide ramizan mezgilide köpinche meschitlerning taqaqliq, imamlarning qamaqliq ikenliki ashkarilandi

Xitay da'iriliri bu yil ramizan heqqide héchqandaq éghiz achmasliq ariliq, Uyghur élidiki diniy basturushlirini xelq'ara jama'etning közidin qachurushqa urunmaqta. Muxbirimizning téléfon ziyaretliri dawamida, yéqinqi yillardiki chéqishtin aman qalghan az sandiki meschitlerningmu taqaq ikenliki, diniy zatlarning köpinchisining yenila qamaqta ikenliki؛ mana bu ikki amaliningmu rayonda ramizan ibadetlirini mumkinsizleshtürgenliki ashkarilandi. Töwende muxbirimiz shöhret hoshurning bu heqte teyyarlighan pirogrammisi diqqitinglarda bolidu.

Xitay da'iriliri 2015 ‏we 2016-yilliri “Meschitlerni elalashturush” nami astida, Uyghur élidiki mutleq köp sandiki meschitlerni chéqip tashlighan, aman qalghanliri 2017-yilidiki chong tutqun mezgilide taqilip ketkenidi. Ilgiriki éniqlashlirimizdin yene melum bolushiche, xitay terep 2020-yiligha kelgende, xelq'ara jama'et pikrining bésimi bilen her bir nahiyede birqanche meschitni körgezmilik üchün achqan bolsimu, bu meschitlerge da'iriler teyinligen imam we namazxanlardin bashqa, adettiki puqralar qedem bésishqa jür'et qilalmighanidi.

Biz Uyghur élining bu yilqi ramizan weziyitini aydinglashturush üchün, rayondiki alaqidar idare-organlargha téléfon qilduq. Xadimlar aldinqi kündikige oxshashla bu témida so'allirimizgha jawab bérishni ret qildi. Biz rayondiki meschit we diniy zatlarning nöwettiki ehwalini bilish üchün, aldinqi ayda yurti nilqa nahiyesini ziyaret qilip kelgen qazaqistan puqrasi tursun'eli döletbektin melumat soriduq. U, ghuljadiki 29 künlük ziyariti dawamida, peqet birla meschitni körgenliki, bu meschitning aldidin 10 qétim ötken bolsimu, meschitke kirip-chiqqan bir kishini körmigenlikini ashkarilidi. U yene rayondiki siyasiy weziyet ensizchiliki sewebidin uchrashqan kishilirining meschitlerde néme üchün adem yoqluqi heqqide izahat bérishkimu jasaret qilalmighanliqini tilgha aldi. U nilqadin bashqa toqquztara, künes qatarliq nahiyelerni kezgen bolsimu, ochuq bir meschit uchratmighan.

Tarawi namizi ramizandiki sawabi chong sanilidighan we ijtima'iy tesiri keng bolghan ibadetlerdin biridur. Ghulja nahiyesidin téléfonimizni qobul qilghan bir ahaliler komitéti mudiri, özining tarawining néme ikenlikini bilip ketmeydighanliqini izahlash bilen birlikte, özi mes'ul kentte birmu meschit yoqluqini, shunga bu kentte tarawi namizi oqulushtin söz échishning mumkinsizlikini ashkarilidi. Ghulja shehiridiki ahaliler komitéti mes'ullirimu, mehelle we etrapida diniy zatlarning qalmighanliqi, köpinchisining türme we lagérlarda jaza ötewatqanliqidin bésharet berdi. Qeshqerning yéngisheher we konasheher nahiyesidiki saqchi xadimlirimu, öz tewelikide meschitler sanining azliqi, uning üstige bularning taqaq ikenlikini bayan qilish arqiliq, Uyghur élide ramizan ötküzüshning her jehettin mumkinsizleshkenlikini otturigha chiqardi.

Xitay da'iriliri xelq'ara sehnilerde “Dunyadiki eng bextlik musulmanlar” dep teshwiq qiliwatqan Uyghur jem'iyitide meschitlerning ramizan mezgilidimu taqaqliq we diniy zatlarning qamaqta ikenliki heqqide melumat berduq.