Uyghur yash sen'etkarliri özbékistanda ötküzülgen xelq'araliq sen'et féstiwalida maharet körsetti
2024.11.14
Melumatlardin igilishimizche, kéyinki waqitlarda özbékistan, qazaqistan, qirghizistanda yashawatqan Uyghur jama'iti yash-ösmürlerning milliy sen'etke bolghan qiziqishini oyghitish meqsitide türlük pa'aliyetlerni ötküzüp kelmekte.
Ene shundaq féstiwallarning biri tashkentte ötküzüldi. Yéqinda özbékistan paytexti tashkent shehiride yash ijrachilarning “Qolwaqlar dostlarni chaqiridu!” mawzusida 14-nöwetlik xelq'ara féstiwal musabiqisi bolup ötti. Özbékistan jumhuriyiti medeniyet ministirliqi hemde özbékistan dölet konsérwatoriyesi (muzika instituti) teripidin qollap quwwetlen'gen bu féstiwalda yash Uyghur naxshichi we sazendiliri özlirining naxsha-muzika maharetlirini körsetken.
Shu munasiwet bilen “Qolwaqlar dostlarni chaqiridu!” mawzusidiki 14-nöwetlik xelq'ara féstiwal musabiqisini uyushturghuchilarning biri, özbékistan medeniyet ministirliqining xelq'ara alaqiler we dostluq boyiche komitéti terkibidiki jumhuriyetlik Uyghur milliy merkizining mes'ulliridin biri hékimem wélemowa xanim ziyaritimizni qobul qilip, féstiwalning asasiy meqsiti we uni uyushturushtiki bezi mesililer heqqide toxtilip, mundaq dédi: “Bu féstiwalning asasiy meqsiti eng talantliq we kélechiki bar yash ijadkarlarni éniqlash we her tereplime qollap-quwwetlesh, ularning ijadiy qudritini rawajlandurush, ijra qilish mahariti we sehne medeniyitini yükseldürüsh hem balilar we yashlar kolléktiplirining ijadiyitini ammibablashturushtin ibaret. Féstiwal shundaqla qolayliq pisxologiyelik muhitni yaritish, her xil ellerning baliliri arisida ijadiy, dostluq alaqilirini mustehkemlesh, ijadiy kolléktiplar rehberlirining kespiy maharitini ashurushqa oxshash meqsetlernimu közlidi. Uninggha her xil millet wekilliri, qoshna memliketlerdin, jümlidin qazaqistandin, qirghizistandin, rusiye fédératsiyesining tataristan jumhuriyitidin köpligen yash sen'etkarlar ishtirak qildi”.
Hékimem wélemowaning éytishiche, buninggha qazaqistandin xéli köp Uyghur sen'et guruppiliri qatnashqan. Mesilen féstiwalgha peqet qazaqistanning almuta shehiridin “Mer-mer” qazaq sen'et guruppisi, chaykowskiy namidiki almuta muzika mektipining sabirjan manashéf rehberlikidiki “Dostluq” milliy ansambili, bextiyar imran rehberlikidiki “Dolan” milliy ussul ansambili, sheherning abdulla rozibaqiyéf namidiki 153-mektep gimnaziyesidin nadiyem rémbaqiyéwa bashchiliqidiki “Yashlar awazi” namliq naxsha guruppisi, yarkent shehiridin bextiyar niyazofning “Baxti” istudiyesi, yarkent tewesining chong chighan yézisidin oghlem tayirowa rehberlikidiki “Dil saz” muqam ansambili qatnashqan.
Hékimem wélemowa yene mundaq dédi: “Bu féstiwal her xil yönilishlerde boldi. Biz aldi bilen féstiwalni ötküzüsh qa'idiliri we teleplirini mukemmel tüzüp, uni testiqlap, andin uning qatnashquchilirigha yolliduq. Féstiwal töt yönilishte élip bérildi. Özbékistanda 130 din oshuq millet yashaydu. Qisqisi, féstiwal nahayiti etrapliq, ammiwi halda we qizghin ötti.”
Féstiwalgha qatnashqan chaykowskiy namidiki almuta muzika mektipi oqughuchiliridin qurulghan, bir qatar jumhuriyetlik we xelq'ara musabiqilerning sahibi “Dostluq” milliy ansambilining rehbiri sabirjan manashéf ependi özlirining pa'aliyetliri heqqide toxtaldi.
Biz yene qazaqistanning xizmet körsetken artisi, ataqliq ussulchi gülnara sayitowa xanim bilen alaqileshtuq. U ziyaritimizni qobul qilip, mundaq dédi: “Bashtila shuni tekitligüm kéliduki, özbékistanning medeniyet ministirliqining ‛kamaz dostlarni yighidu‚ namliq yash ijrachilarning féstiwal musabiqisi birleshmisi bilen birlikte mundaq ajayip féstiwalni uyushturushi balilar üchün yaxshi bir pursetni yaratti. Ikki ajayip ayalning, yeni guzaliye ténéshéwa hem hékimem wélemowaning küch chiqirishida mushundaq chirayliq féstiwal ötti. Ular balilar üchün chong bayram uyushturdi. Bu heqiqetenmu balilar bayrimi boldi”.
Gülnara sayitowa yene barliq balilarning, ularning ustazlirining we rehberlirining bu féstiwalgha chong teyyarliq we jawabkarliq bilen kelgenlikini alahide tekitlidi.
U mundaq dédi: “Méning Uyghur milliy ansambillirining talantinimu tekitligüm kélidu, elwette. Ularning her birining öz aldigha alahidiliki boldi. Men rawab we temburda muzika orunlighan ikki yigitning ismini alahide tilgha alimen. Ular özlirining ijrasida yéngiliq yaritip, tamashibinlarning alqishigha sazawer boldi. Emma qazilar omumen féstiwal qatnashquchilirining ijrasida bezi kemchiliklernimu bayqap, ularni ansambil yétekchilirige yetküzdi. Ular bu tekliplerni semimiy qobul qildi”.
Igilishimizche, ötken esirning 80-yillirining otturiliridin bashlap pütkül sowét ittipaqi da'iriside, shu özbékistandimu ijtima'iy, iqtisadiy, siyasiy we medeniy özgirishler yüz bérishqa bashlighanidi. Bolupmu her qaysi milletlerning medeniyet merkezliri qurulup, ana tilni, milliy medeniyetni saqlash yönilishide köp ishlar ta hazirghiche élip bérilmaqta. Shularning biri sen'et féstiwalliri bolup hésablinidu. Özbékistandiki Uyghurlarmu öz milliy sen'itini rawajlandurushqa ehmiyet bergen. Bolupmu qazaqistanda Uyghurlar birqeder köp bolghanliqi üchün Uyghur sen'iti bu memlikette birqeder tereqqiy qilghan, jümlidin yash-ösmürler arisida milliy muzika, ussul we naxshilargha qiziqish dolquni qozghalghanidi.