Уйғур мәҗбурий әмгики волкисвагенни зор мүшкүлатқа гириптар қилған

Германийәдики волкисваген аптомобил ишләпчиқириш гуруһи узундин буян уйғур мәҗбурий әмгики сәвәблик әйиблинип кәлгән, германийә һөкүмитиму мушу сәвәбтин волкисвагенни бихәтәрлик суғуртиси билән тәминләшни рәт қилғаниди. Әмма волкисваген өзлириниң мәҗбурий әмгәк билән, болупму уйғур мәҗбурий әмгики билән һечқандақ алақиси йоқлиғини илгири сүрүп, үрүмчидики завутини тақашни рәт қилған вә хитайдики тиҗаритини бурунқидәкла давамлаштурғаниди. Бүгүнгә кәлгәндә күтүлмигән бир зәрбә волкисвагенни еғир әһвалда қалдурған.

Германийәдә нәшрдин чиқидиған “иқтисад һәптилики” гезитидә елан қилинған “әмди мәбләғ селишқа болмайду: DEKA волкисвагенниң пай чекини пул муамилә базиридин шиқип чиқарди” намлиқ хәвәр вә башқа ахбарат қаналлириниң хәвәрлиридә баян қилинишичә, германийәдики әң чоң мәбләғ гуруһлиридин бири болған дәка гуруһи волкисвагенни мәбләғ билән тәминләшни тохтатқан вә волкисвагенниң пай чекини базардин сиқип чиқарған. Бу қақшатқуч зәрбә волкисваген горуһини еғир вәзийәттә қалдурған.

Хәвәрләрдә баян қилинишичә, DEKA гуруһиниң бу кәскин қарарни чиқиришиға, мәркизи ню-йоркта болған “морган станлей хәлқара капитал” (Morgan Stanley Capital International) намлиқ пул муамилә гуруһиниң йеқинда елан қилған хитайниң вәзийити тоғрисидики доклати сәвәб болған. Қисқичә MSCI дәп атилидиған мәбләғ мулазимити вә иқтисадий вәзийәт тәтқиқати билән шуғуллинидиған бу гуруһ хитайдики кишилик һоқуқ дәпсәндичиликини тәтқиқ қилип, өз доклатида волкисвагенниң тәминләш зәнҗиридә мәҗбурий әмгәккә четилған болуши мумкинликини оттуриға қойған. DEKA Гуруһи бу доклатқа җиддий қариған вә әслидинла хәлқарада еғир әйибләшләргә учрап кәлгән һәм барғансери инавити төкүлүватқан волкисвагенға мәбләғ җәһәттә қизил сизиқ сизип, униң пай чекини сетивелишни тохтатқан. DEKA Гуруһиниң сиҗил тәрәққиятқа мәсул рәһбири инго шипайих бу һәқтә тохталғанда “бизниң нәзиримиздин қариғанда, волкисвагенниң пул муамилә мәһсулатлириға әмди мәбләғ селишқа болмайду. Волкисваген машинилириниң тәминләш зәнҗиридә мәҗбурий әмгәккә четилғанлиқиға даир әйибләшләр бар” дегән.

Бу йәрдә тилға елинған мәҗбурий әмгәкниң “уйғур мәҗбурий әмгики” дин бешарәт беридиғанлиқи ениқ болсиму, хәвәрләрдә бу мәсилә очуқ оттуриға қоюлмиған. Д у қ рәиси долқун әйса әпәндиниң билдүрүшичә, DEKA гуруһиниң бу қарари җайида елинған бир қарар болуш билән биргә, кечикип чиқирилған бир қарар һесаблинидикән. Униң қаришичә, DEKA гуруһиниң қарари волкисвагенниң уйғур мәҗбурий әмгикигә четишлиқ икәнликини йәнә бир қетим испатлаш һәмдә уйғур мәҗбурий әмгикигә четишлиқ башқа ширкәтләрниңму һаман бир күни тарихниң җазасиға учрайдиғанлиқини дәлилләш нуқтисидинму интайин муһим икән.

“иқтисад һәптилики” гезитиниң баян қилишичә, “морган станлей хәлқара капитал” (MSCI) ниң хитай тоғрисидики доклати елан қилинғандин кейин, волкисваген гуруһидикиләр бу орунға адәм әвәтип сөзлишишкә башлиған. Әмма бу сөзлишиштин һазирчә бирәр нәтиҗиниң вуҗудқа чиққанлиқи байқалмиған. Доклатта волкисвагенниң тәминләш зәнҗиридә мәҗбурий әмгәккә четишлиқ қилмишлириниң б д т ниң сиҗил тәрәққият әһдималиригә хилап икәнлики тоғрисидики баянларғиму орун берилгәнлики ипадә қилинған.

Германийәдики вәзийәт анализчиси ғәюр қурбанниң қаришичә, DEKA гуруһиниң қарари сиясий җәһәттин символлуқ әһмийәткә игә муһим бир қарар болупла қалмастин, өз нөвитидә йәнә волкисвагенниң мәнпәәтигә биваситә тақилидиған муһим иқтисадий қарар болупму һесаблинидикән.

DEKA Гуруһиниң сиҗил тәрәққиятқа мәсул рәһбири инго шипайихму мәтбуатларға охшаш гәпни қилған. Инго шипайихниң қаришичә, волкисваген гуруһиға қарита германийәдики башқа фондиларму DEKA ға охшаш қарарларни чиқириши мумкин икән. Бу қарарлар волкисвагенниң иқтисадиға қақшатқуч зәрбә беридикән. Волкисваген нөвәттики һалитини сақлап қелиш үчүн җиддий рәвиштә зайом тарқитип, мәбләғ йүрүштүрүшкә мәҗбур вәзийәттә қалған.