Washin'gtonda “5-Féwral ghulja qirghinchiliqi” ning 28-yilliqi munasiwiti bilen naraziliq namayishi ötküzüldi

1997-Yili 2-ayning 5-küni Uyghur diyarining ghulja shehiride “5-Féwral ghulja qirghinchiliqi” yüz bergen bolup, bu kün muhajirettiki Uyghur ammiwi teshkilatliri, Uyghur jama'iti teripidin her yili cheksiz qayghu we küchlük nepret ichide xatirileydighan künlerning biridur.

Bu munasiwet bilen 5-féwral chüshtin burun amérika Uyghur birleshmisining teshkillishi, Uyghur jama'itining qatnishishi bilen amérika paytexti washin'gtondiki xitay elchixanisi aldida xitay hökümitige qarshi naraziliq namayishi ötküzüldi.

Xitay elchixanisi aldidiki namayish meydanida ay yultuzluq “Sherqiy türkistan bayriqi” ni lepilditip turghan Uyghur jama'iti qoligha “5-Féwral ghulja qirghinchiliqini untumaymiz! hergiz unutulmaydu!”, “Xitay! Uyghurlarni öltürüshni toxtat! ”, “Xitay! organ yighishni toxtat!” qatarliq lozunka-pilakatlarni kötürüp xitay hökümitining zulum-zorawanliqigha bolghan qarshiliqini bildürdi. Namayishchilar yene, “Uyghur irqiy qirghinchiliqini toxtat!”, “Sherqiy türkistan'gha hörlük” “Qatil xitay, sherqiy türkistandin yoqal!” dégendek sho'arlarni yangritip, xitay hökümitining Uyghur élidiki mustebit zorawanliqliri we basturushigha bolghan naraziliqlirini bildürdi.

Uyghur kishilik hoquq qurulushi diréktori ömer qanat namayishta söz qilip, 1997-yili 5-féwral küni xitay hökümiti teripidin “Milliy bölgünchilik” dep qarilinip, qanliq basturulghan bu weqeni, shundaqla heq yolda shéhit bolghan Uyghur yashlirini eslitip ötti. U bu heqte ziyaritimizni qobul qilip, “5-Féwral ghulja qirghinchiliqi” ning eyni chaghda xitayning Uyghurlargha yürgüzüwatqan zulum siyasitining dunyagha ashkarilinishi, jümlidin irqiy qirghinchiliqining deslepki alametliridin biri ikenlikini tekitlidi.

Buningdin 28 yil ilgiri pütkül Uyghur diyari we weten sirtidiki Uyghurlarda paji'elik eslimilerni qaldurghan bu qanliq basturushni xatirilesh yüzisidin élip bérilghan naraziliq namayishigha qatnashqan dunya Uyghur qurultiyi ijra'iye komitétining re'isi, “Uyghur herikiti” teshkilatining re'isi roshen abbas xanim “5-Féwral ghulja qirghinchiliqi” ni xatirileshning ehmiyiti heqqide pikir bayan qildi.

Bu qétimliq namayishqa yene bir qisim xongkong we tibet pa'aliyetchilirimu öz naraziliqini ipadileshke toplandi. Ular özliri heydigen mashinigha xitay dölet re'isi shi jinpingning chongaytilghan renglik süritini ésip, “Qatil shi jinping!”, “Shi jinping texttin chüshsun!” dégendek sho'arlarni yangritip, namayish axirlashqan'gha qeder xitay elchixanisi aldida mashina bilen nechche ret aylinip, Uyghurlarning qelbidiki ghezep-nepret we nidasini namayan qilishigha destek boldi.

 Bu qétimqi namayishni teshkilligen amérika Uyghur birleshmisining re'isi elfidar iltebir namayish ariliqida radiyomiz ziyaritini qobul qilip, bügünki “5-Féwral ghulja qirghinchiliqi” ning 28-yilliqi munasiwiti bilen élip bérilghan mezkur naraziliq namayishni uyushturush we xatirilesh heqqide qisqiche chüshenche berdi.

“5-Féwral ghulja qirghinchiliqi” ning 28-yilliq xatire munasiwiti bilen, dunyaning herqaysi jaylirida yashawatqan Uyghurlar özliri turushluq döletlerde türlük pa'aliyetler bilen bu qirghinchiliqni xatirilimekte. 5-Féwral ghulja qirghinchiliqi yüz bérip, aridin 28 yil ötken bolsimu, muhajirettiki Uyghurlar her yili bu künni “Hergiz untup qalmaydighanliqi we untuldurmaydighanliqi” ni dunyagha jakarlap kelmekte.